Eylül ayı üretici market fiyatları

Patates ve kuru soğana devlet müdahale etmeli

 

ANKARA- 01.10.2024– Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Eylül ayında üretici ile market arasındaki fiyat farklılıklarını, patates ve kuru soğan üreticilerinin yaşadığı sorunları yaptığı görüntülü basın açıklamasında değerlendirdi.

Eylül ayı üretici market fiyat değişimi

“Eylül ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 249 ile havuçta görüldü. Havuçtaki fiyat farkını yüzde 219,8 ile limon, yüzde 212,9 ile kuru kayısı, yüzde 212,2 ile kuru soğan ve yüzde 205,6 ile patates takip etti.

Havuç 3,5 kat, limon 3,2 kat, kuru kayısı, kuru soğan ve patates 3,1 kat fazlaya satıldı. Üreticide 7 lira 50 kuruş olan havuç 26 lira 18 kuruşa, 11 lira 50 kuruş olan limon 36 lira 78 kuruşa, 130 lira olan kuru kayısı 406 lira 76 kuruşa, 5 lira 60 kuruş olan kuru soğan 17 lira 48 kuruşa, 4 lira 70 kuruş olan patates 14 lira 36 kuruşa markette satıldı.

Eylül ayında fiyatı en fazla artan ürün markette kuru incir, üreticide kabak olurken, fiyatı en fazla düşen ürün ise markette limon, üreticide yeşil soğan oldu.”

Market fiyatları

“Eylül ayında markette 36 ürünün 23’ünde fiyat artışı, 13’ünde fiyat düşüşü görüldü.

Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 32,7 ile kuru incir oldu. Kuru incirdeki fiyat artışını yüzde 20,5 ile yeşil fasulye, yüzde 14,1 ile sivri biber, yüzde 14 ile yumurta takip etti. Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 30 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 22,8 ile havuç, yüzde 21,6 ile salatalık yüzde 15,9 ile maydanoz izledi.”

 

Üretici fiyatları

“Eylül ayında üreticide 28 ürünün 12’sinde fiyat artışı olurken 13’ünde fiyat düşüşü görüldü. 3 üründe ise fiyat değişimi olmadı.

Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 24,3 ile yeşil soğanda görüldü. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 22,8 ile maydanoz, yüzde 18,2 ile marul ve kuru fasulye izledi. Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 48,6 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat artışını yüzde 31,8 ile yeşil fasulye, yüzde 20,4 ile salatalık, yüzde 20 ile sivri biber izledi.”

 

Üretici fiyat değişiminin nedenleri

“Yeşil soğan, maydanoz, marul ve kuru fasulye arzındaki artışlar, bu ürünlerin fiyatlarına düşüş olarak yansıdı.”

 

“Patates ve kuru soğana devlet müdahale etmeli”

“Kışlık patateste hasat başladı. Türkiye İstatistik Kurumu bitkisel üretim 1. tahmin verilerine göre;  patates üretiminin bir önceki yıla göre yüzde 14 oranında artarak 6,5 milyon tona çıkacağı tahmin ediliyor. Odalarımızdan edindiğimiz bilgiye göre ise bu artışın daha da fazla olacağını tahmin ediyoruz.

Geçtiğimiz yıl patateste yeterlilik derecesi yüzde 103,6 olarak gerçekleşti. Bunun yanı sıra bu yıl geçen yıla göre yaklaşık 1,5 milyon ton fazla patates üretimi olacağı tahmin ediliyor.

Geçen yıl eylül ayında patateste üretici fiyatı ortalama 9,5 lira iken, bu yıl yaklaşık yüzde 50 oranında düşüşle 4,7 lira seviyesine geriledi. Üreticilerimiz patatesi 4,7 liraya satarken tüketici marketten 3 katı fiyatına satın alıyor.

Kışlık patateste depo ve işçilik giderleri maliyetleri daha da artırıyor. Artan maliyetler nedeniyle üreticilerimiz borçlarını ödeyememe korkusu yaşamaya başladı.

Ülkemiz kuru soğan üretiminde de bir önceki yıla göre yaklaşık 200 bin ton artış olacağı tahmin ediliyor. Kuru soğan ve patates üreticilerimiz, arzda yaşanan bu artış sonucu fiyatların daha fazla düşmesi endişesini taşıyor.

Kısıtlı açılan kuru soğan ihracatının tamamen açılması, yeni pazarlar bulunması ve önceki yıllarda olduğu gibi Toprak Mahsulleri Ofisi’nin devreye girerek patates ve kuru soğana müdahale etmesi gerekiyor.

Devlet eliyle yapılacak patates ve kuru soğan alımlarında, üreticilere verilecek her türlü hizmette Ziraat Odaları’na da görev verilmelidir.”

Seçilmiş Ürünlerde Eylül Ayı Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg)
ÜRÜNLER	Fiyat (TL/kg)				Fiyat Farkı (Yüzde)
	Üretici	Hal	Pazar	Market	Hal/Üretici	Pazar/Üretici	Market/Üretici
Havuç	7,50	19,40	23,20	26,18	158,67	209,33	249,0
Limon	11,50	28,60	36,30	36,78	148,70	215,65	219,8
Kuru Kayısı	130,00		400,00	406,76		207,69	212,9
Kuru Soğan	5,60	13,20	16,83	17,48	135,71	200,60	212,2
Patates	4,70	11,10	13,98	14,36	136,17	197,52	205,6
Maydanoz (adet)	4,31	6,90	8,83	12,71	60,00	104,83	194,8
Antep Fıstığı	230,00		650,00	665,62		182,61	189,4
Patlıcan	10,67	18,90	23,92	30,65	77,19	124,22	187,3
Kuru İncir	170,00		450,00	477,49		164,71	180,9
Marul (adet)	11,79	21,50	24,83	32,07	82,42	110,71	172,1
Elma	14,25	24,60	30,17	37,76	72,63	111,70	165,0
Kabak	13,00	22,00	26,67	34,37	69,23	105,13	164,4
Nohut	31,06	46,00	80,00	81,05	48,10	157,57	160,9
Kuru Fasulye	32,00	47,00	80,00	81,56	46,88	150,00	154,9
Domates	12,83	25,30	27,30	32,24	97,14	112,73	151,2
Yeşil Soğan (Demet)	10,04	14,25	19,58	24,83	41,99	95,14	147,4
Yeşil Mercimek	28,86	50,00	60,00	68,64	73,25	107,90	137,8
Kırmızı Mercimek	22,94	35,00	49,00	53,28	52,57	113,60	132,3
Sivri Biber	18,71	30,60	32,67	41,09	63,51	74,55	119,6
Fındık (iç)	240,00		500,00	523,66		108,33	118,2
Salatalık	13,60	21,80	25,50	28,76	60,29	87,50	111,5
Yeşil Fasulye	36,25	45,00	52,00	65,57	24,14	43,45	80,9
Kuru Üzüm	110,00		190,00	192,86		72,73	75,3
Kuzu Eti	397,18			668,09			68,2
Pirinç	42,00	46,00	60,00	70,46	9,52	42,86	67,8
Dana Eti	342,50			554,95			62,0
Yumurta	2,98		4,50	4,71		51,01	58,1
Zeytinyağı	258,12			340,68			32,0
Beyaz peynir				249,29
Kaşar peyniri				316,08
Yoğurt				53,00
Tereyağ				373,34
Mısırözü yağı				77,01
Ayçiçek  yağı				69,69
Tavuk Eti				96,42
Toz şeker				42,61

Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır.  Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta fiyatları Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir. Yumurta fiyatları aylık ortalama fiyat şeklinde alınmıştır.

Ay Sonu Market Fiyatları
	Market Fiyatı (TL/kg)		Değişim (Yüzde)
ÜRÜNLER	29 Ağustos 2024	27 Eylül 2024	29 Ağustos 2024/27 Eylül 2024
Kuru İncir	359,92	477,49	32,7
Y. Fasulye	54,40	65,57	20,5
Sivri Biber	36,00	41,09	14,1
Yumurta (adet)	4,13	4,71	14,0
Kabak	30,59	34,37	12,4
Toz şeker	38,88	42,61	9,6
Antep Fıstığı	610,70	665,62	9,0
Mısırözü yağı	71,52	77,01	7,7
Kırmızı Mercimek	49,89	53,28	6,8
Nohut	76,17	81,05	6,4
Yeşil Mercimek	64,83	68,64	5,9
Fındık (iç)	496,21	523,66	5,5
Zeytinyağı	326,72	340,68	4,3
Kuru Üzüm	185,57	192,86	3,9
Tereyağı	362,30	373,34	3,0
Ayçiçek  yağı	67,70	69,69	2,9
Kaşar peyniri	307,23	316,08	2,9
Pirinç	68,86	70,46	2,3
Beyaz peynir	243,67	249,29	2,3
Kuru Kayısı	399,02	406,76	1,9
Kuru Fasulye	80,05	81,56	1,9
Yoğurt	52,71	53,00	0,6
Kuzu Eti	666,12	668,09	0,3
Dana Eti	555,86	554,95	-0,2
Tavuk Eti	96,83	96,42	-0,4
Kuru Soğan	17,67	17,48	-1,1
Domates	33,33	32,24	-3,3
Patates	15,02	14,36	-4,4
Elma	40,62	37,76	-7,0
Yeşil Soğan (Demet)	27,73	24,83	-10,5
Patlıcan	35,09	30,65	-12,7
Marul (adet)	37,66	32,07	-14,8
Maydanoz (adet)	15,12	12,71	-15,9
Salatalık	36,68	28,76	-21,6
Havuç	33,91	26,18	-22,8
Limon	52,54	36,78	-30,0

Ay Sonu Üretici Fiyatları
ÜRETİCİ	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)		Değişim (Yüzde)
ÜRÜNLER	29 Ağustos 2024	27 Eylül 2024	29 Ağustos 2024/27 Eylül 2024
Kabak	8,75	13,00	48,6
Y. Fasulye	27,50	36,25	31,8
Salatalık	11,30	13,60	20,4
Sivri Biber	15,60	18,71	20,0
Domates	11,10	12,83	15,6
Kuru Soğan	4,88	5,60	14,8
Kuru Kayısı	120,00	130,00	8,3
Elma	13,80	14,25	3,3
Kırmızı Mercimek	22,23	22,94	3,2
Patates	4,56	4,70	3,1
Limon	11,17	11,50	3,0
Kuzu Eti	395,24	397,18	0,5
Pirinç	42,00	42,00	0,0
Kuru Üzüm	110,00	110,00	0,0
Kuru İncir	170,00	170,00	0,0
Dana Eti	343,81	342,50	-0,4
Nohut	31,22	31,06	-0,5
Yeşil Mercimek	29,21	28,86	-1,2
Yumurta (adet)	3,07	2,98	-2,9
Zeytinyağı	266,25	258,12	-3,1
Havuç	8,00	7,50	-6,3
Patlıcan	11,50	10,67	-7,2
Fındık (iç)	260,00	240,00	-7,7
Antep Fıstığı	250,00	230,00	-8,0
Kuru Fasulye	39,10	32,00	-18,2
Marul (adet)	14,42	11,79	-18,2
Maydanoz (adet)	5,58	4,31	-22,8
Yeşil Soğan (Demet)	13,25	10,04	-24,3