Türkiye Ziraat Odaları Birliği

Vatan Hürriyet Ekmek

ZOBİS
ZOBİS
Türkiye Ziraat Odaları Birliği > Haberler > Çilek sofralarda yerini aldı…

Çilek sofralarda yerini aldı…

-Çilek sofralarda yerini aldı…

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Türkiye’de, 2005-2013 döneminde çilek üretimi

200 bin tondan 372 bin 498 tona, ortalama verim dekar başına 2 bin kilogramdan 2 bin 749 kilograma yükseldi”

-“ABD’nin 2012 yılında, 1 milyon 366 bin 850 tonla birinci olduğu çilek üretiminde Meksika ikinci, Türkiye üçüncü sırada”

-“Türkiye’nin çilek üretiminde dünya üçüncüsü olmasına karşın, ihracatta aynı başarıyı gösteremiyor. 2013 yılında 372 bin 498 tonluk üretimimize rağmen, ihracat 19 bin 553 tonda kaldı”

-“Çilek, gerek insan sağlığı açısından, gerek yatırımların çok kısa sürede geriye dönmesi gibi nedenlerle büyük önem kazanmaya başladı”

-“Kendine özgü nefis aroması, zengin vitamin ve özellikle ellajik asit içeriği, değişik tüketim şekillerinin bulunması çileğin tüketicilerin daha fazla ilgisini çekmesini sağlıyor”

-“Çilekte erkencilik, üniform meyve, istenen renk ve aromatik özelliklere sahip, nakliyeye dayanıklı, raf ömrü uzun çeşitlerin kazandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalı”

 

Ankara – 05.04.2014 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, taze meyvenin az olduğu dönemde olgunlaşan, insanların çoğu tarafından sevilen, pasta, marmelat, reçel, dondurma yapımında da kullanılan çileğin sofralarda yerini aldığını bildirerek, “Türkiye’de çilek üretimi gittikçe yaygınlaşıyor. 2005-2013 döneminde çilek üretimi 200 bin tondan 372 bin 498 tona, ortalama verim dekar başına 2 bin kilogramdan 2 bin 749 kilograma yükseldi” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, çileğin dünyanın daha çok kuzey yarım küresinde, ılıman iklime sahip yerlerde yaygın olarak yetiştirildiğini belirtti. Çileğin, gerek insan sağlığı açısından, gerek yatırımların çok kısa sürede geriye dönmesi gibi nedenlerle büyük önem kazanmaya başladığını vurgulayan Bayraktar, çileğin kendine özgü nefis aroması, zengin vitamin ve özellikle ellajik asit içeriği, değişik tüketim şekillerinin bulunmasının tüketicilerin daha fazla ilgisini çektiğini bildirdi.

 

-Türkiye, dünya çilek üretiminin yüzde 7,76’sını karşılıyor-

 

İç ve dış piyasada ilgi gören çileğin, arz ve talep neticesinde üretim alanlarının çoğalarak çeşit zenginliği ve süreklilik açsından, alternatif bir ürün olarak üretim miktarının arttığını belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) verilerine göre dünya çilek üretim miktarı, 2005 yılında 3 milyon 789 bin 231 ton iken 2012 yılında ise 4 milyon 532 bin 60 tona ulaştı. ABD’nin 2012 yılında, 1 milyon 366 bin 850 tonla birinci olduğu çilek üretiminde 360 bin 426 tonla Meksika ikinci, 351 bin 834 tonla Türkiye üçüncü sırada. Türkiye, 2013 yılında üretimini 372 bin 498 tona yükseltti ve Meksika’nın 2012 yılı üretimini geride bıraktı. 2013 yılında Türkiye’nin çilek üretimi yüzde 5,87 arttı. Bu üç ülkeyi, 289 bin 900 tonla İspanya, 242 bin 297 tonla Mısır izledi. ABD dünya çilek üretiminin yüzde 30,16’sını, Meksika yüzde 7,95’ini, Türkiye yüzde 7,76’sını, İspanya yüzde 6,40’ını, Mısır yüzde 5,35’ini karşıladı.”

 

-İller arasında Mersin ilk sırada, Antalya, Aydın, Bursa takip ediyor-

 

Türkiye’nin 2005 yılında 100 bin dekar alanda 200 bin ton çilek ürettiğini ve dekar başına ortalama 2 bin kilogram verim elde ettiğini vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Üretim 2007 yılında 250 bin, 2011 yılında 300 bin, 2012 yılında 350 bin tonu geçti. 2005 yılında 100 bin dekar olan çilek üretim alanı, 2013 yılında 135 bin 494 dekara çıktı. Yine 2005 yılında 2 bin kilogram olan dekar başına ortalama verim, 2010 yılında 2 bin 568 kilograma, 2012 yılında 2 bin 750 kilograma ulaştı. Ortalama verim 2013 yılında 2 bin 749 kilogram oldu.

Üretim artışındaki en önemli neden araştırma merkezlerinde yapılan araştırmalar ve yayım çalışmaları olarak görülüyor. Bu çalışmalar sonucunda, verimli ve bölge koşullarına uygun yeni çeşitler ile frigo fide, taze fide, damla sulama, malçlama, solarizasyon gibi modern yetiştirme tekniklerinin kullanılmış ve böylece üretim alanındaki artışın yanı sıra birim alandan alınan çilek miktarı da artmıştır. Akdeniz Bölgesi başta olmak üzere, Ege ve Marmara bölgelerimizde de modern anlamda çilek yetiştiriciliği yapılıyor. 2013 yılında Mersin 135 bin 322 ton çilek üretimiyle ilk sırayı alırken, bu ili 79 bin 60 tonla Antalya, 48 bin 966 tonla Aydın, 32 bin 825 tonla Bursa, 16 bin 34 tonla Manisa, 14 bin 920 tonla Konya, 6 bin 888 tonla Elazığ, 6 bin 638 tonla Sakarya, 5 bin 66 tonla İzmir ve 4 bin 59 tonla Kahramanmaraş izledi. Dekar başına ortalama verimde Antalya 4 bin 917 kilogramla ilk sırayı alırken, bu ili, 3 bin 558 kilogramla Aydın, 3 bin 439 kilogramla İzmir, 3 bin 437 kilogramla Mersin takip etti. Çilek üretim alanında 30 bin 273 dekarla Mersin’in ardından ikinci olan Bursa, dekar başına 1084 kilogram olan düşük verimi nedeniyle üretimde, Mersin, Antalya ve Aydın’ın ardından dördüncü olabildi.”

 

-Kısa sürede iyi gelir sağlıyor, küçük aile işletmeleri tercih ediyor-

 

Çileğin, değişik iklim ve toprak koşullarında ekonomik olarak yetiştirilebildiğini, taze meyvenin az olduğu dönemde olgunlaşması nedeniyle iyi pazar avantajına sahip olduğunu belirten Bayraktar, birim alanda iyi gelir sağlaması ve yapılan masrafların kısa sürede geri kazanılmasının küçük aile işletmelerinin tercih etmesine yol açtığını kaydetti.

 

-İhracat 4-5 katına çıkarılabilir-

 

Türkiye’nin çilek üretiminde dünya üçüncüsü olmasına karşın, ihracatta aynı başarıyı gösteremediğine dikkati çeken Bayraktar, “2013 yılında 372 bin 498 tonluk üretimimize rağmen, ihracatın 19 bin 553 tonda kaldı. Ürettiğimiz çileğin sadece yüzde 5,25’ini ihraç edebiliyoruz. Bu bile bize 24 milyon 774 bin 896 dolar döviz kazandırıyor. Çilekte üretimi çok daha fazla artırabilir, ihracatımızı rahatlıkla 4-5 katına çıkarabiliriz” dedi.

 

-Yapılması gerekenler-

 

Bayraktar, çilek üretiminin artırılması ve dış pazarlarda rekabete uygun ürün yetiştirilmesi için yapılması gerekenleri ise şöyle sıraladı:

“Sağlıklı sertifikalı fide kullanılmalı ve fide fiyatları üreticilerin kullanımını zorlayacak düzeyde olmamalıdır. Bununla beraber erkenci çilek üretimi yapılmalı, firigo fide yerine fresh fide kullanımı yaygınlaştırmalıdır.

Üretimin pazarlama yönü de düşünülerek, güz dikimine uygun çeşitler ve bunların yetiştiricilik isteklerinin belirlenmesi araştırılmalıdır. Ayrıca erkencilik, üniform meyve, istenen renk ve aromatik özelliklere sahip, nakliyeye dayanıklı, raf ömrü uzun çeşitlerin kazandırılmasına yönelik çalışmalar yapılmalıdır.

İyi tarım uygulaması yaygınlaştırılmalıdır.

Çilek üretiminde çalışan kişilere toplama usulleri öğretilmeli, gerekli eğitim verilmelidir.

İhracata teşvik verilmelidir.

Çilek üretimine de ürün desteği verilmelidir.

Yola dayanıklı verimi yüksek yeni çeşitler seçilmelidir.

TARSİM kapsamında çileğin sebze grubundan çıkarılıp meyve grubuna alınması gerekmektedir.

Hem girdi maliyeti azaltmak hem de geliri arttırılabilmek için ‘Çilek Üretici Birliği’ oluşturulmalıdır.

Çilek üretiminin sadece bir sezonluk ürün olmaktan çıkarılıp, üretimin bütün bir yıla yayılması sağlanmalıdır.

Havalandırmanın daha iyi olduğu 5’li ve daha yüksek tünel sistemleri yaygınlaştırılmalıdır.

Pazar payını artırabilmek için mutlaka markalaşmaya gidilmeli, bunun için de coğrafi ürün işareti alınmalıdır.”

Türkiye’de yıllara göre çilek üretimi, toplu meyveliklerin alanı ve dekar başına ortalama verim:

 

Yıl

Toplu Meyveliklerin Alanı (Dekar)

Çilek Üretimi (Ton)

Dekar Başına Ortalama Çilek Verimi (Kg)

2005

100.000

200.000

2.000

2006

99.851

211.127

2.114

2007

109.545

250.916

2.291

2008

112.785

261.078

2.315

2009

121.500

291.996

2.403

2010

116.792

299.940

2.568

2011

119.670

302.416

2.527

2012

127.928

351.834

2.750

2013

135.494

372.498

2.749

Kaynak: TÜİK

 

İller itibarıyla 2013 yılında çilek üretimi, toplu meyveliklerin alanı ve dekar başına ortalama verim:

 

İller

Toplu Meyveliklerin Alanı (Dekar)

Çilek Üretimi (Ton)

Dekar Başına Ortalama Verim (Kg)

1

Mersin

39.368

135.322

3.437

2

Antalya

16.080

79.060

4.917

3

Aydın

13.763

48.966

3.558

4

Bursa

30.273

32.825

1.084

5

Manisa

5.446

16.034

2.944

6

Konya

6.872

14.920

2.171

7

Elazığ

2.975

6.888

2.315

8

Sakarya

2.474

6.638

2.683

9

İzmir

1.473

5.066

3.439

10

Kahramanmaraş

2.220

4.059

1.828

11

Çanakkale

972

2.737

2.816

12

Adana

690

2.302

3.336

13

Denizli

1.150

1.697

1.476

14

Kütahya

1.242

1.603

1.291

15

Kocaeli

496

1.597

3.220

16

Uşak

773

1.138

1.472

17

Batman

355

1.094

3.082

18

Bartın

853

1.045

1.225

19

Balıkesir

698

1.036

1.484

20

Muğla

266

904

3.398

21

Zonguldak

1.240

678

547

22

Nevşehir

316

652

2.063

23

Kayseri

780

630

808

24

Trabzon

339

625

1.844

25

Tokat

484

582

1.202

26

Yalova

208

510

2.452

27

Malatya

607

416

685

28

Samsun

337

371

1.101

29

Amasya

203

346

1.704

30

Düzce

148

343

2.318

31

Erzincan

405

242

598

32

Osmaniye

107

211

1.972

33

Hatay

142

194

1.366

34

Bingöl

75

184

2.453

35

Niğde

310

156

503

36

Çorum

103

154

1.495

37

Karaman

50

148

2.960

38

Erzurum

65

128

1.969

39

Giresun

84

117

1.393

40

Isparta

169

107

633

41

Kastamonu

116

101

871

42

Ordu

130

96

738

43

Burdur

143

92

643

44

Bilecik

109

68

624

45

Kırklareli

35

64

1.829

46

Diyarbakır

20

59

2.950

47

Afyon

64

54

844

48

Artvin

32

47

1.469

49

Gaziantep

60

30

500

50

Kırşehir

8

30

3.750

51

Çankırı

20

29

1.450

52

Gümüşhane

17

25

1.471

53

Ankara

11

18

1.636

54

Muş

25

16

640

55

Karabük

28

10

357

56

İstanbul

5

6

1.200

57

Aksaray

18

6

333

58

Van

10

5

500

59

Tekirdağ

6

4

667

60

Sivas

10

4

400

61

Sinop

7

4

571

62

Edirne

5

3

600

63

Şırnak

3

1

333

64

Eskişehir

1

1

1.000

 

Türkiye

135.494

372.498

2.749

Kaynak: TÜİK