Bayraktar, Tunceli’de tarım sorunlarını ve kuraklığın etkilerini inceledi…
Kuraklık en çok Buğday, Arpa, Üzüm üretimini ve Hayvancılık sektörünü etkiledi.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Elazığ ve Tunceli’de yaşanan kuraklığın boyutlarını gözler önüne sermek ve alınması gereken önlemleri dile getirmek üzere bir dizi incelemelerde bulunarak bir basın toplantısı düzenlendi.
Tunceli Böğürtlen köyünde düzenlenen basın toplantısında konuşan TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, il ekonomisinin tarım ve hayvancılığa bağlı olmasına rağmen ekilebilir ve sulanabilir alanların azlığı nedeniyle tarımda istenilen gelişmesinin sağlanamadığını belirterek, açıklamasını şöyle sürdürdü; “Doğu Anadolu Bölgesi’nin Yukarı Fırat havzasında yer alan Tunceli İli tarihinde pek çok uygarlığın yaşadığı hüküm sürdüğü bir ilimizdir.
Tunceli yüksek ve çok dağlık bir bölgedir. Bu yükseklikten ve bol yağışlardan faydalanan kuvvetli akarsular, dağlık bölgede kendilerine derin ve sarp dereler tesis etmiş sıradağları keserek, bölge engebeli hale gelmiştir. Bu suretle Tunceli karışık şekillerin, çetin engebenin bir araya geldiği bir bölgedir.
İlin bu yapısı sebebiyle sizlerinde bildiği gibi ekonomi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlin toplam nüfusunun % 42’si köylerde yaşamakta aynı zamanda toplam çalışan nüfusun % 42’si de geçimini tarımdan sağlamaktadır.
Uzun yıllar içinde bulunduğu olumsuz şartlar sebebiyle ilin gelişmesi sağlanamamış, göç artmıştır. Kalkınmada öncelikli iller arasına alınan Tunceli sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında 81 İl içerisinde 52. sırada yer almaktadır.
Ekonominin tarım ve hayvancılığa bağlı olmasına rağmen ekilebilir ve sulanabilir alanın azlığı nedeniyle tarımda istenilen gelişme sağlanamamaktadır.
Hayvancılıktaki gelişmenin düşüş göstermesi, sanayide de gerekli atılımların yapılamaması, beraberinde milli gelirden alınan payın düşük kalmasına ve özellikle kırsal kesimden il içine ve diğer illere olan göçün artmasına neden olmaktadır.
Tunceli’de büyük ölçüde aile içi tüketime yönelik olarak üretilen hububatın yanında ağırlıklı iktisadi faaliyet hayvancılıktır.
İldeki tarım arazilerinin % 30’unda hububat üretilmekte, % 21’i nadasa bırakılmaktadır. İlde 112.810 hektar tarım arazisinin % 42’si olan 47.362 hektar alan kullanılmamaktadır.
Tunceli ilinde ekim alanı itibariyle en fazla hububat ekimi yapılmaktadır. Hububat üretimi içinde ise ağırlıklı olarak buğday ve arpa üretilmektedir. İlde hayvancılık önemli bir geçim kaynağı olmasına rağmen yem bitkileri ekim alanları çok yetersizdir. Yem bitkilerinin tarım alanları içerisindeki payı % 3,2’dir.
İlde yaşanan göç nedeniyle tarım arazilerinin büyük kısmı atıl kalmış, ayrıca tarımdaki aktif nüfus azalmış, tarımdaki yaşlı nüfus ise tarımsal faaliyetin gereklerini yerine getirmede yetersiz kalmıştır.
Bir başka neden de, tarıma dayalı sanayinin yeterince gelişememesidir.
Tunceli’de gerek coğrafik yapısı gerekse gerçekleşen göç sebebiyle eldeki kaynaklar yeterince değerlendirilememektedir İlde önemli geçim kaynağı tarım ve hayvancılık olduğuna göre var olan potansiyeli harekete geçirecek çalışmalar yapılmalıdır.
İlde tarımsal üretim sorunlarının çözümlenmesi için öncelikle;
· Kullanılmayan tarım alanları kullanıma açılmalıdır.
· Köylerinden göç etmek zorunda kalan çiftçilerin yeniden dönüş yapmaları sağlanmalıdır.
· Köylerde altyapı sorunları giderilmelidir.
· Tarımsal üretimin halka gelir getirecek faaliyet kolu haline getirmek amacıyla projeler yapılmalı, çiftçiler desteklenmelidir.
· Kullanılmayan tarım alanlarında yem bitkileri başta olmak üzere, yetiştirilmesi mümkün olan ürünler araştırılmalı ve ilde ürün çeşitliliği sağlanmalıdır.
· Çiftçiler İlde tarımsal kredi ihtiyaçlarını Ziraat Bankası aracılığıyla sağlamaktadırlar. Ancak, Ziraat Bankası’nın kredi karşılığında talep ettiği teminatları ağırlaştırması ile çiftçiler ihtiyaç duyduğu krediyi alamamaktadırlar. Ziraat Bankası çiftçilerden şehir merkezinde ev, arsa, kefil olarak iki memur istemektedirler. Ziraat Bankası’nın çiftçilere kolay ve zamanında kredi kullandırması sağlanmalıdır.
Tunceli ilinde canlı hayvan ve et ürünleri pazarlamasında mevcut sorunların giderilebilmesi için canlı hayvan pazarlarının altyapısı (ahır, mezbaha, yem tedariki, haberleşme, nakliye hizmetleri vb.) modernleştirilmelidir.
Hayvansal ürünlerin üretimlerinin artırılabilmesi için öncelikle kaynakların doğru kullanımı ve geliştirilmesi gerekmektedir. Bu amaçla yüksek verimli ırklardaki hayvan sayısı artırılmalı ve hayvan yemi arzına önem verilmelidir. Bu koşullarda bitkisel üretim (yem) ve çayır -mera verimliliğinde de artış sağlayıcı çalışmalar yapılmalıdır.
Tunceli İlinin hayvancılık için uygun mera arazilerine sahip olması hayvancılığın geliştirilmesi için avantaj olarak kabul edilebilir. Mera arazileri il arazi toplamının % 42’sini teşkil etmektedir. Bunun için Mera yönetiminde aksaklıkların giderilmesi ve ıslah çalışmalarının tamamlanması için gerekli olan kadastro işlemlerinin tamamlanması gerekmektedir.
Tunceli İli Zengin Bitki florası ile arıcılıkta ve bal üretiminde Türkiye genelinde önemli bir yere sahiptir. 2005 yılı verilerine göre Tunceli ilinde 120 adet ilkel kovan, 39350 adet fenni kovan olmak üzere toplam 39470 adet kovan bulunmaktadır. Tunceli İli 2005 yılı bal üretimi 843 ton ve bal mumu üretimi 23.95 tondur. Kovan başına 21 kg verim alınmaktadır.
Bal Tunceli İlinde özellikle Pülümür, Ovacık, Nazimiye ilçelerinin kırsal kesiminde birçok hanenin önemli geçim kaynaklarından biridir.
Tunceli İlinde üretici örgütlenmesinin yetersizliği verim ve kaliteyi artırmakta önemli bir sorundur. Pazarlama açısından en büyük sorun örgütlenmenin olmayışıdır. Etkin pazarlama ve örgütlenme sisteminin oluşturulması da balın pazarlamasını ve pazar payını olumlu yönde etkileyecektir. İlde pazarda rekabet gücü açısından kaliteli bal üretimi yapılmakla beraber, balda derecelendirme ve sertifikasyon işlemine tam anlamıyla geçildiği zaman kalite daha da artacaktır.
Tunceli doğal su kaynakları bakımından çok zengin olmasına rağmen su ürünleri üretimi yok denecek kadar azdır. 2005 yılı itibariyle su ürünleri üretimi 25 ton’dur.
Su ürünleri yetiştiriciliği yapılabilecek kaynakların tespiti için il genelinde su kaynakları etütlerinin yapılması gerekmektedir. 1.inci alt bölgede bulunan Keban baraj gölü üzerinde kafes balıkçılığına uygun yerlerin tespit edilmesi ve bu alanların balıkçılığa açılması bölge açısından önemli bir potansiyel oluşturmaktadır.