“2024 yılında kurbanlık hayvanlara yaklaşık 107,3 milyar lira ödeneceğini tahmin ediyoruz”


Kurbanlık fiyatları

“2024 yılında kurbanlık hayvanlara yaklaşık 107,3 milyar lira ödeneceğini tahmin ediyoruz”

 

ANKARA- 06.06.2024- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaklaşan Kurban Bayramı öncesi kurbanlık fiyatları hakkında değerlendirmelerde bulundu.

“Kurban Bayramı, dinimizde yardımlaşma ve paylaşma kültürünün en önemli göstergelerinden biridir” diyen Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Bayram, dini bir vecibenin yerine getirilmesinin yanı sıra, hayvancılık sektörü başta olmak üzere birçok sektörü de ekonomik açıdan olumlu etkiliyor. Kurban Bayramı için milyonlarca hayvan aylar öncesinden besiye alınıyor ve 4 gün gibi kısa bir sürede kesiliyor.

Beslenme amaçlı hayvan alımları, beslenen kurbanlıkların satışları için ödenen para, yem, veteriner hizmetleri, hayvanların satış merkezlerine nakilleri, satış yeri kiraları, kişisel masraflar, kasap kesim ücretleri ve derilerin satılmasına kadar birçok ticari faaliyet bu dönemde yapılıyor. Bütün bunlar ekonomik anlamda büyük meblağlara ulaşıyor.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak her yıl olduğu gibi bu yıl da çeşitli illerde, Ziraat Odalarımız aracılığıyla derlediğimiz kurbanlık fiyatlarını ve Kurban Bayramına yönelik beklentilerimizi paylaşıyoruz.

Bu yıl kurbanlık fiyatları geçmiş yıllara göre daha fazla değişkenlik gösteriyor. Özellikle bayram öncesinde et fiyatlarında meydana gelen değişimler, kurbanlık fiyatları arasındaki makasın açılmasına neden olurken, kurban almak isteyen vatandaşlarımıza ise kafa karışıklığı yaşatıyor.”

 

Kurbanlık hayvan sayısı

“Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından açıklanan kesilen kurbanlık hayvan sayılarına bakıldığında ülkemizde; 2020 yılında 963 bin büyükbaş, 2 milyon 800 bin küçükbaş, 2021 yılında 987 bin büyükbaş, 2 milyon 700 bin küçükbaş, 2022 yılında 872 bin büyükbaş, 2 milyon 600 bin küçükbaş, 2023 yılında ise 847 bin büyükbaş, 2 milyon 800 bin küçükbaş hayvan kesildi.

Ülkemizde alım gücünün azalması ve kurbanlık fiyatlarındaki ciddi artışlar nedeniyle bu yıl büyükbaş kesimlerinde geçen yıla göre en az yüzde 20, küçükbaş kesimlerinde ise en az yüzde 10 civarında bir azalış olacağını tahmin ediyoruz.

Son yıllardaki kurban satışlarını da göz önünde tuttuğumuzda bu yıl yaklaşık olarak 680 bin büyükbaş ve 2 milyon 500 bin küçükbaş hayvan olmak üzere toplamda 3 milyon 180 bin kurbanlık hayvan kesileceğini öngörüyoruz.”

 

Ülke geneli kurbanlık hayvan fiyatları

“Kurbanlık fiyatları ve satış şekli illere göre farklılık arz ediyor. Kimi yerlerde canlı ağırlık (baskül) ve et (karkas) fiyatı üzerinden, kimi yerlerde ise canlı hayvan (kabala) üzerinden pazarlık yöntemiyle, ya da hisseli satışlar yapılıyor. Son zamanlarda özellikle büyükşehirlerde kesim fiyatı da hayvan satış fiyatına dâhil ediliyor.

Kurbanlık hayvan fiyatları; illere, canlı ağırlığa, ırkına (yerli-kültür) ve büyükbaşta inek, düve, tosun, küçükbaşta koyun, koç, keçi olmasına göre farklılık gösteriyor.

Ziraat Odalarımızdan aldığımız verilere göre ülkemizde ortalama fiyatların; hayvan başına büyükbaşta 75 bin lira ile 250 bin lira, küçükbaşta ise 8 bin lira ile 25 bin lira arasında değişeceği görülüyor. Canlı ağırlık fiyatının ise kilogram başına büyükbaş hayvanlarda 200 lira ile 300 lira, küçükbaş hayvanlarda 180 lira ile 300 lira arasında olacağını tahmin ediyoruz.

Ülke ortalamasına bakıldığında, büyükbaş hayvanların canlı kilogram fiyatının 248 lira, küçükbaş canlı kilogram fiyatlarının ise 244 lira olduğu görülüyor.

Fiyatlar, geçen yıla göre, büyükbaşta yüzde 68,8, küçükbaşta ise yüzde 88,4 oranında arttı. Ortalama fiyat kilogram başına büyükbaşta 147 liradan 248 liraya, küçükbaşta ise 130 liradan 244 liraya çıktı.

Canlı kilogram olarak büyükbaş hayvan fiyatları, satışların en fazla olduğu üç büyük ilimizden, İstanbul’un Avrupa yakasında 250 lira ile 300 lira, Anadolu yakasında 240 lira ile 300 lira, Ankara’da 230 lira ile 280 lira, İzmir’de 250 lira ile 270 lira arasında değişiyor.

Küçükbaş hayvan fiyatları ise canlı kilogram olarak, İstanbul’un Avrupa yakasında 240 lira ile 300 lira, Anadolu yakasında 230 lira ile 300 lira, Ankara’da 240 lira ile 280 lira, İzmir’de 250 lira ile 300 lira arasında seyrediyor.”

 

“Kurbanlık hisse bedelleri İstanbul’da 22 bin lira ile 35 bin lira, Ankara’da 20 bin lira ile 32 bin lira arasında değişiyor”

“Büyükbaş hayvanlarda hisseli satışlar da yapılıyor. Hisse fiyatları illere göre değişmekle birlikte 18 bin lira ile 35 bin lira arasında seyrediyor.

Bazı illerimizde hisseli satışlarda kişi başı hisse bedeli; İstanbul’da 22 bin lira ile 35 bin lira, Ankara’da 20 bin lira ile 32 bin lira, İzmir ve Bursa’da 18 bin lira ile 30 bin lira, Kahramanmaraş’ta 20 bin lira ile 25 bin lira, Erzurum, Sakarya ve Malatya’da 20 bin lira ile 30 bin lira, Antalya, Karaman ve Kastamonu’da 18 bin lira ile 25 bin lira arasında değişiyor. Bu fiyatlar bayram yaklaştıkça talebe göre değişebilecektir.”

 

Vekâletle kesim

“Kurban Bayramı döneminde birçok dernek ve vakıf, hayır işlemeyi düşünen vatandaşlarımızın verdiği vekâletle, onlar adına kurban kesmek için faaliyet içine giriyor. Ülkemizde yurt dışında vekâletle kurban kesimi giderek artıyor.

Geçmiş yıllarda vakıf ve derneklerin yurtiçi ile yurtdışı vekâlet ücretleri hemen hemen aynıyken bu makas son 3 yıldır giderek açıldı, 2024 yılında yüzde 173’e kadar yükseldi.

Vakıf ve derneklerin yurtdışı fiyatlarını ülke içi fiyatlarına göre daha düşük tutması birçok vatandaşın ucuz diye oralara yönelmesine neden oluyor, bu da iç pazarda yetiştiricilerimizin satışlarını olumsuz etkiliyor.

Ülke içindeki ve dışındaki muhtaç Müslümanlara yapılacak her kuruş yardımın daima destekçisiyiz. Ancak şunu da unutmamız gerekir. Kurban kesimini yurt içinde yapıp, elde edilen eti soğuk zincirde yurt dışındaki Müslümanlara gönderirsek üreticilerimizi ve hayvancılığımızı korumuş oluruz.

Tüm dernek ve vakıflardan bu hassasiyete uyarak Müslüman kardeşlerimiz için aracılık yapmalarını bekliyoruz. Diğer taraftan dernek ve vakıflara yatırılan paraların kurban kesiminde kullanılması ve bunların iyi bir şekilde denetlenmesi çok önemlidir. Vekâleten kurban kesmeyi taahhüt eden bu kuruluşların, bu dönemde ne kadar hayvanı nereden aldığı, hangi şartlarda ve nerelerde ne kadar kurbanlık kestiği, vekâleti veren kurban sahibinin vekâletinin yerine getirilip getirilmediği yetkili kurumlar tarafından sıkı bir şekilde kontrol edilmelidir. Aksi takdirde hem hayır işlemeyi düşünen vatandaşlarımızın hem de üreticilerimizin mağduriyeti söz konusu olabilecektir. 

Ayrıca dernek ve vakıflar kar amacıyla hareket etmemeli, toplu alımlarda üreticinin hakkını koruyacak fiyat politikası uygulamalıdır.”

 

Fiyat değişim nedenleri

“Geçtiğimiz dönemde damızlık hayvanların kesime gitmesiyle birlikte besiye alınan hayvan sayısındaki azalış et fiyatlarını artırdı. Geçen yıl 239 lira olan ortalama dana karkas fiyatı bu yıl yüzde 45,9 oranında artarak 348 liraya, 345 lira olan kuzu karkas fiyatı yüzde 89,8 oranında artarak 408 liraya yükseldi.

Diğer yandan yüksek enflasyonun yanında yem, işçilik, veteriner, ilaç, elektrik, nakliye ve benzeri masraflarda meydana gelen artışlar da kurbanlık fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu.

Üreticilerimizin işletmelerinde çalıştırdıkları bir işçiye ödedikleri brüt asgari ücret geçen yıl 10 bin 8 lira iken bu yıl yaklaşık yüzde 100 artışla 20 bin 2 liraya yükseldi.

Geçen yıl tonunu 7 bin 230 liraya aldıkları besi yemi bu yıl yüzde 41 artışla 10 bin 188 lira, 5 bin 746 liraya aldıkları kuru yonca otu yüzde 24,5 artışla 7 bin 153 lira oldu.

İşletmelerinde kullandıkları elektriğin kilovatı geçen yıl 214 lira iken bu yıl yüzde 20 artışla 250 liraya yükseldi. Mazot fiyatları ise geçen yıla göre yüzde 109 artarak 20 liradan, 41 liraya yükseldi.

Geçen yıl Kars’tan; Ankara’ya 28 bin liraya giden nakliye aracı bu yıl 47 bin liraya, İstanbul’a 38 bin liraya giden araç 58 bin liraya, Bursa ve İzmir’e 40 bin liraya giden araç 60 bin liraya gidiyor.”

 

“Hayvan satış yerlerindeki çadırlardan hala yüksek kiralar alınıyor”

“Kurbanlık satmak isteyen üreticiler, büyükşehirlerde her ilçede farklı olmak üzere satış yerlerine çadır kirası ödüyor. Fiyatlar illere ve ilçelere göre farklılık gösteriyor.

Kurban çadırlarından yüksek ücretler alınmaması yönünde belediyelere her yıl çağrıda bulunmamıza rağmen, ne yazık ki bu yüksek fiyat uygulaması devam ediyor.

Kurban satıcıları 15 gün kaldıkları sürede; Ankara’da 12 bin lira ile 25 bin lira, Bursa’da 25 bin lira ile 50 bin lira, İzmir’de 25 bin lira ile 65 bin lira, İstanbul’da ise 50 bin lira ile 120 bin lira arasında çadır kirası ödüyorlar.

Belediye başkanları bu konuda hassasiyet göstermelidir. Gelin üreticimizin elinden tutalım, onlara destek olalım. Hayvan satış yerlerinden mümkünse ücret almayın ya da cüzi bir fiyattan kiralayın. Bu alanları gelir kapısı olarak değil, hizmet kapısı olarak görelim. Üreticilerimizin maliyeti ne kadar düşerse vatandaşın kesesine de o kadar olumlu etki edecektir.

Diğer yandan kurbanlık kesim alanlarında ciddi yoğunluk oluşuyor. Yoğunluğun oluşması ve kesim yerlerinde yaşanan mağduriyetler, vatandaşların kurban kesim alanı tercihlerini kısıtlıyor. Belediyelerin yaşanan yoğunluklara karşı kesim alanlarını artırması ve kesim yerlerinde hijyen kurallarına dikkat edilmesi noktasında tedbirler alması son derece önemlidir.”

 

“2024 yılında kurbanlık hayvanlara yaklaşık 107,3 milyar lira ödeneceğini tahmin ediyoruz”

“Ortalama 400 kilogram canlı ağırlığa sahip büyükbaş hayvanın canlı kilosunun 248 lira civarında satılacağı düşünüldüğünde, bayram süresince kesilecek yaklaşık 680 bin büyükbaş hayvana ödenecek para 67 milyar 545 milyon lirayı aşacaktır.

Bir küçükbaş hayvanın ortalama 15 bin 900 liradan satılacağı tahminiyle, kesilecek yaklaşık 2 milyon 500 bin küçükbaş hayvana ödenecek para ise 39 milyar 750 milyon lira olacaktır. Toplamda halkımızın kesilecek 3 milyon 200 bine yakın kurbanlık için 107 milyar 300 milyon liraya yakın para ödeyeceğini tahmin ediyoruz.”

 

“Ekonomiye kazandırılacak tahmini deri değeri 426,4 milyon liradır”

“Standartlara uygun kesilmiş ve tuzlanmış yaş koyun derisinin âdeti yaklaşık 50 liraya satılıyor. Tahmini 2 milyon 500 bin küçükbaş hayvan kesileceği hesap edildiğinde küçükbaş hayvanların derilerinin ekonomik değeri yaklaşık olarak 125 milyon lirayı bulacaktır.

Ayrıca 400 kilogramlık bir sığırdan ortalama 30 kilogram deri çıkıyor. Standartlara uygun elde edilmiş, tuzlanmış sığır derisinin kilosunun 20 lira olduğu göz önüne alındığında kesilecek 680 bin büyükbaş hayvandan elde edilecek derinin değeri 408 milyon liraya ulaşacaktır.

Standartlara uyulduğu takdirde kurbanlıklardan toplamda yaklaşık 533 milyon liralık deri geliri elde edilecektir. Fakat kurbanlıklar çoğu yerde ehil olmayan kişiler tarafından kesildiği için deride ciddi olarak ekonomik kayıp oluşuyor. Bu kaybın yüzde 20’ler civarında olduğu ve toplam kaybın 106 milyon 600 bin lirayı bulacağını tahmin ediyoruz. Buna göre, kayıplar nedeniyle, Kurban Bayramında ekonomiye kazandırılacak tahmini derinin değeri 426 milyon 400 bin lira civarında kalacaktır.

Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre özellikle küçükbaş hayvan derilerini kimse almıyor, bu deriler mecburen çöpe atılıyor. Bu ülkemiz açısından önemli bir kayıptır. Yetkililerin bu konuya eğilmesi, ekonomik kaybın önüne geçecek tedbirleri almasını bekliyoruz.”

 

“Kasaplara ödenen tahmini para 2,3 milyar lirayı bulacak”

“Kurban bayramı son yıllarda kasaplar için önemli bir gelir kapısı oldu. Kasaplar, hayvanları kesme, yüzme, parçalama gibi işler için yaptıkları işe göre farklı bir ücret alıyor. Kimileri sadece kesip dörde bölüyor, kimileri ise detaylı parçalıyor. Ücretler de buna göre değişiyor.

Kasaplar büyükbaş hayvanda sadece kesip, derisini yüzüp, dörde bölmek için 3 bin lira ile 5 bin lira arası, detaylı parçalamak için 5 bin lira ile 10 bin lira arası, küçükbaşta ise 500 lira ile bin lira arası ücret talep ediyor.

Büyükbaş hayvanların ortalama yarısının kasaplar tarafından yaklaşık 4 bin lira ücret mukabilinde kesileceği tahminiyle, 340 bin büyükbaş hayvan için kasaplara ödenecek meblağ 1 milyar 400 bin lira olacaktır. Aynı şekilde küçükbaş hayvanların yarısının kasaplar tarafından ortalama 750 lira ücret karşılığında kesileceği hesabıyla 1 milyon 250 bin küçükbaş hayvan için kasaplara ödenecek tutar 937,5 milyon lirayı bulacaktır. Buna göre, kasaplara ödenecek bedel toplamda tahmini 2,3 milyar liraya yaklaşacaktır.

Bunların yanı sıra kelle, işkembe, bağırsak gibi sakatatlar kurban kesenler tarafından çoğunlukla alınmıyor, kesim yerlerine veya toplayıcılara bırakılıyor. Bu da ciddi bir ekonomik kayba sebep oluyor.”

 

“Et ve Süt Kurumu bayram sonrasında elde kalan hayvanları üreticiyi mağdur etmeyecek bir fiyattan almalıdır”

“Ziraat Odalarımızdan aldığımız bilgilere göre bu sene kurbanlık satışları geçmiş yıllara göre yavaş seyrediyor. Temennimiz talebin canlanarak satışlarda beklenilen hızın yakalanması, üreticilerin hayvanlarının tamamını uygun fiyata satarak emeklerinin karşılığını almasıdır.

Satışların beklendiği gibi gerçekleşmemesi durumunda bayram döneminde satılamayan hayvanlar, Et ve Süt Kurumu tarafından üreticilerin yaptığı ek masraflar da dikkate alınarak üreticilerimizi mağdur etmeyecek bir fiyattan satın alınmalıdır. Bu durum kurbanlık yetiştiriciliğinde sürdürülebilirlik açısından çok önemlidir. 

Son olarak aylardır büyük bir emekle yetiştirdiği hayvanlarını kurban pazarlarına getiren tüm üreticilerimize bol ve bereketli kazançlar diliyor, kurban bayramlarını şimdiden tebrik ediyorum.”


Tablo 1. Bazı illerde 2024 yılı tahmini kurbanlık hayvan satış fiyatları:  

İller

Büyükbaş Hayvan Fiyatı

Küçükbaş Hayvan Fiyatı

İstanbul (Avrupa Yakası)

90.000-250.000TL/Baş

10.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 250-270-300 TL

Canlı kilo: 240-250-270-300 TL

İstanbul (Anadolu Yakası)

90.000-250.000 TL/Baş

10.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 240-260-280-300 TL

Canlı kilo: 230-250-270-300 TL

Ankara

90.000-250.000 TL/Baş

8.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 230-250-280 TL

Canlı kilo: 240-270-280 TL

İzmir

80.000-250.000 TL/Baş

10.000-20.000TL/Baş

 

Canlı kilo:250-260-270 TL

Canlı kilo: 250-275-300 TL

Bursa

80.000-220.000 TL/Baş

15.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 230-255-275 TL

Canlı kilo: 250-270-300 TL

Adana

80.000-150.000 TL/Baş

9.000-18.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 230-250 TL

Canlı kilo: 200- 250 TL

Antalya

75.000-180.000 TL/Baş

12.000-22.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 250-260 TL

Canlı kilo: 250-300 TL

Konya

100.000-180.000 TL/Baş

8.000-17.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 200-220TL

Canlı kilo: 200-210-215 TL

Gaziantep

75.000-170.000 TL/baş

10.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo:245-250 TL

Canlı kilo: 240-250TL

Şanlıurfa

100.000-160.000 TL/Baş

10.000-17.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 230 TL

Canlı kilo: 200 TL

İzmit

120.000-250.000 TL/Baş

15.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 270-280 TL

Canlı kilo: 280-290 TL

Diyarbakır

100.000-180.000 TL/Baş

10.000-15.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 220-230 TL

Canlı kilo: 180TL

Hatay

120.000-250.000 TL/Baş

12.000-20.000TL/Baş

 

Canlı kilo: 240-250 260 TL

Canlı kilo:230-250-275 TL

Balıkesir

80.000 TL-170.000 TL/Baş

12.000-19.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 250-270-300 TL

Canlı kilo:-250-270-300 TL

Erzurum

80.000-140.000 TL/Baş

12.000-18.000 TL/Baş

 

Canlı kilo:200-220-250 TL

Canlı kilo:180-200 TL

Van

75.000-180.000 TL/Baş

11.000-20.000 TL/Baş

 

 

 

Trabzon

75.000-150.000 TL/Baş

8.000-18.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 220-250 TL

 

Samsun

100.000-250.000 TL/Baş

8.000-15.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 250-275 TL

Canlı kilo 200-230 TL

Sakarya

100.000-250.000 TL/Baş

12.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 270 TL

Canlı kilo 230-250 TL

Afyonkarahisar

90.000-180.000 TL /Baş

10.000-17.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 230-250 TL

Canlı kilo 215-220 TL

Eskişehir

130.000-220.000 TL/Baş

13.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 220-250 TL

Canlı kilo 190-220 TL

Kastamonu

80.000-170.000 TL/Baş

10.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 210-220-230 TL

 

Çanakkale

100.000-150.000 TL/Baş

14.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo: 250-260 TL

Canlı kilo:260-270 TL

Karaman

100.000-200.000 TL/Baş

10.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 230-250 TL

Canlı kilo 200-250 TL

Aydın

80.000-180.000 TL/Baş

14.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 230-250 TL

Canlı kilo 270-300 TL

Denizli

100.000-200.000 TL/Baş

12.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 250-270 TL

Canlı kilo 230-250 TL

Mersin

100.000-200.000 TL/Baş

14.000-22.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 250-260 TL

Canlı kilo: 230-250 TL

Kayseri

100.000-200.000 TL/Baş

15.000-20.000 TL/Baş

 

 

 

Manisa

100.000-160.000 TL/Baş

15.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 250-270 TL

Canlı kilo 250-300 TL

Malatya

100.000-160.000 TL/Baş

13.000-17.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 220-250 TL

 

Kahramanmaraş

100.000-180.000 TL/Baş

10.000-17.500 TL/Baş

 

Canlı kilo 230-245-255 TL

Canlı kilo: 210-250 TL

Tekirdağ

90.000-200.000 TL/Baş

10.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 220-250-270 TL

Canlı kilo 220-250-270 TL

Yozgat

80.000-200.000 TL/Baş

9.000-17.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 240-260 TL

Canlı kilo 250-260 TL

Ordu

100.000-150.000 TL/Baş

15.000-17.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 250 TL

Canlı kilo 270-300 TL

Sivas

80.000-170.000 TL/Baş

10.000-20.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 250-280 TL

Canlı kilo: 230-250-270 TL

Edirne

90.000-230.000 TL/Baş

10.000-25.000 TL/Baş

 

Canlı kilo 220-240-270-290 TL

Canlı kilo 220-240-270-290 TL

Kaynak: Ziraat Odaları

 

Tablo 2. Bazı illerde küçükbaş ve büyükbaş kurbanlık hayvanların 2023 ve 2024 yılları Kurban Bayramı ortalama canlı kilo fiyatları ve geçen yıl Kurban Bayramı’na göre değişimleri

İller

2023

2024

Değişim (%)

Büyükbaş (TL/kg)

Küçükbaş (TL/kg)

Büyükbaş (TL/kg)

Küçükbaş (TL/kg)

Büyükbaş

Küçükbaş

Ankara

150,00

140,00

253,33

263,33

68,9

88,1

Balıkesir

155,00

130,00

273,33

273,33

76,3

110,3

Konya

140,00

115,00

210,00

208,33

50,0

81,2

Erzurum

134,33

120,00

223,33

190,00

66,3

58,3

Kastamonu

131,66

 –

220,00

 –

67,1

 –

Bursa

158,33

116,66

251,66

273,33

58,9

134,3

İzmir

165,00

148,33

260,00

275,00

57,6

85,4

Eskişehir

155,00

140,00

235,00

205,00

51,6

46,4

İstanbul

(Avrupa yakası)

178,33

173,75

273,33

265,00

53,3

52,5

İstanbul

(Anadolu yakası)

175,00

175,00

270,00

262,50

54,3

50,0

Gaziantep

137,50

105,00

247,50

245,50

80,0

133,8

Diyarbakır

140,00

100,00

225,00

180,00

60,7

80,0

Samsun

145,00

100,00

262,50

215,00

81,0

115,0

Hatay

150,00

112,50

250,00

251,66

66,7

123,7

Adana

130,00

150,00

240,00

225,00

84,6

50,0

Karaman

133,33

116,66

240,00

225,00

80,0

92,9

Afyonkarahisar

125,00

115,00

240,00

217,50

92,0

89,1

Çanakkale

155,00

105,00

255,00

265,00

64,5

152,4

Sakarya

140,00

155,00

270,00

240,00

92,9

54,8

Şanlıurfa

137,50

100,00

230,00

200,00

67,3

100,0

Antalya

150,00

150,00

255,00

275,00

70,0

83,3

İzmit

140,00

150,00

275,00

285,00

96,4

90,0

Aydın

150,00

150,00

240,00

285,00

60,0

90,0

Denizli

140,00

115,00

260,00

240,00

85,7

108,7

Mersin

150,00

130,00

255,00

240,00

70,0

84,6

Malatya

145,00

130,00

235,00

 –

62,1

 –

Kahramanmaraş

136,66

 –

243,33

230,00

78,1

 –

Tekirdağ

160,00

152,50

246,66

246,66

54,2

61,7

Trabzon

141,66

115,00

235,00

 –

65,9

 –

Yozgat

137,50

100,00

250,00

255,00

81,8

155,0

Ordu

150,00

150,00

250,00

285,00

66,7

90,0

Sivas

165,00

 –

265,00

250,00

60,6

 –

Edirne

151,66

128,33

255,00

255,00

68,1

98,7

ORTALAMA

147,07

129,62

248,33

244,24

68,8

88,4

Kaynak: Ziraat Odaları

Mayıs ayı üretici market fiyat değişimi, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim, hububat üreticilerimizin fiyat beklentisi , 1 Haziran Dünya Süt Günü


Mayıs ayı üretici market fiyat değişimi

Aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişim

Hububat üreticilerimizin fiyat beklentisi

1 Haziran Dünya Süt Günü

 

ANKARA- 01.06.2024-GÖRÜNTÜLÜ- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Mayıs ayında üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini, aylık ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimleri, hasadı başlayan hububatta yaşanan son gelişmeleri ve 1 Haziran Dünya Süt Günü dolayısıyla süt sektörüne yönelik beklentileri yaptığı görüntülü basın açıklamasıyla değerlendirdi.

 

Mayıs ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 293,9 ile kuru incirde görüldüğünü belirten Bayraktar, açıklamasını şöyle sürdürdü;

“Kuru incirdeki fiyat farkını yüzde 284,6 ile limon, yüzde 247,3 ile salatalık, yüzde 233 buçuk ile elma, yüzde 213,2 ile kuru soğan takip etti.

Kuru incir 3,9 kat, limon 3,8 kat, salatalık 3,5 kat, elma 3,3 kat, kuru soğan 3,1 kat fazlaya satıldı.

Üreticide 115 lira olan kuru incir markette 452 lira 99 kuruşa, 7 buçuk lira olan limon markette 28 lira 84 kuruşa, 7 buçuk lira olan salatalık 26 lira 5 kuruşa, 10 lira 70 kuruş olan elma 35 lira 69 kuruşa ve 6 lira 25 kuruş olan kuru soğan 19 lira 58 kuruşa satıldı.

Mayıs ayında fiyatı en fazla artan ürün markette havuç, üreticide patlıcan olurken, fiyatı en fazla düşen ürün hem markette hem de üreticide kuru soğan oldu.”

 

Market fiyatları

“Mayıs ayında markette 35 ürünün 22’sinde fiyat artışı, 12’sinde fiyat azalışı görülürken 1 üründe ise fiyat değişimi olmadı.

Mayıs ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 34,7 ile havuç oldu. Havuçtaki fiyat artışını yüzde 16,6 ile limon, yüzde 16,3 ile patlıcan, yüzde 15 ile yumurta ve yüzde 13 ile Antep fıstığı takip etti.

Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 21,6 ile kuru soğan oldu. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 15,5 ile tavuk eti, yüzde 12,7 ile sivri biber, yüzde 9,7 ile domates ve yüzde 9,2 ile yeşil soğan izledi.”

 

Üretici fiyatları

“Mayıs ayında üreticide 27 ürünün 3’ünde fiyat artışı olurken 13’ünde fiyat düşüşü görüldü. 11 üründe ise fiyat değişimi olmadı.

Üreticide en çok fiyat düşüşü yüzde 34,2 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 31 ile salatalık, yüzde 23 ile elma, yüzde 22,2 ile kuru kayısı, yüzde 21 ile kabak ve yüzde 19,9 ile domates izledi.

Üreticide en çok fiyat artışı yüzde 41 buçuk ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 25 ile patates ve yüzde 19,1 ile yumurta izledi.”

  

Üretici fiyat değişiminin nedenleri

“Kuru soğanda erkenci çeşidin hasadı Nisan ayı itibarıyla başladı. Mevsim normalleri üzerinde gerçekleşen hava sıcaklıkları ile normal çeşitlerde de olgunlaşma erken oldu. Erkenci çeşidin depolanamaması ile arzda yaşanan artışla kuru soğan fiyatı geçen yılın altına düşerek 6 lira 25 kuruşa geriledi.

Salatalık, kabak, domates ve yeşil soğandaki fiyat düşüşü tarla üretimine geçilmesinden dolayı arzda yaşanan artıştan kaynaklandı. Talepte yaşanan azalmadan dolayı elma ve kuru kayısı fiyatlarında düşüş yaşandı.

Patlıcandaki fiyat artışı seradan tarlaya geçiş dönemi olması sebebiyle yaşanan arz düşüklüğünden kaynaklandı. Patates fiyatlarındaki artış, aşırı yağışlardan dolayı hasadın yoğun yapılamaması nedeniyle düşen arzdan kaynaklandı. Yumurtada yaşanan fiyat artışı arz ve talepteki değişimden kaynaklandı.”

 

Mayıs ayı aylık ve yıllık girdi fiyatlarında yaşanan değişimler

“Ziraat Odalarımız aracılığıyla girdi piyasalarından aldığımız fiyat verilerine göre; Mayıs ayında, Nisan ayına göre 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 0,1 oranında artarken ÜRE gübresi yüzde 5, DAP gübresi yüzde 1,1, amonyum sülfat gübresi yüzde 0,9 ve amonyum nitrat gübresi yüzde 0,7 oranında düştü.

Geçen yılın Mayıs ayına göre son bir yılda amonyum sülfat gübresi yüzde 56,4, ÜRE gübresi yüzde 35,6, amonyum nitrat gübresi yüzde 32,2, DAP gübresi yüzde 30,1 ve 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 29,4 oranında arttı.

Mayıs ayında Nisan ayına göre besi yemi yüzde 1,7, süt yemi yüzde 1 buçuk, son bir yılda besi yemi yüzde 43,8, süt yemi ise yüzde 45,9 oranında arttı. Elektrik fiyatları yıllık olarak yüzde 19,8 oranında artarken tarım ilacı fiyatları yüzde 66,6 oranında arttı.

Mazot fiyatları aylık yüzde 1,7 oranında düşmesine rağmen yıllık bazda yüzde 109 oranında artarak geçtiğimiz aylarda olduğu gibi yıllık bazda fiyatı en fazla artan tarımsal girdi oldu.”

 

“Hububat üretiminde yüzde 5,4 oranında azalma bekleniyor”

“Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 1. tahmin verilerine göre, bitkisel üretimin geçen yıla göre, yüzde 0,8 oranında artarak bu yıl 138 milyon tona yükselmesi bekleniyor. Veriler hububatta toplam üretimin geçen yıla göre yüzde 5,4 oranında azalacağını gösteriyor.

Hububat içerisinde üretimin, arpada yüzde 8,7, mısırda yüzde 5,6, buğdayda yüzde 4 buçuk oranında gerileyeceği tahmin ediliyor. Son 10 yılda buğday ekim alanlarının yüzde 13,7 oranında azaldığı görülüyor. Bu azalma, buğday üretiminden kaçış olduğunu gösteriyor. Buğday ekim alanları azalırken, arpada ekim alanları yüzde 20 buçuk, mısırda yüzde 45,1 meyve alanlarında yüzde 24,7 oranında artış görülüyor.

Buğday ülkemiz insanının beslenmesinde önemli yer tutan stratejik ürünümüzdür. Ülkemizde buğday üretiminin azaldığı, ithal maliyetlerin arttığı yıllarda, halkın temel gıdası olan ekmek başta olmak üzere unlu mamullerde fiyatlar artıyor. Buğdayda ekim alanlarının artırılması, dünyada yaşanabilecek olası risklere karşı stokların korunması her zaman çok önemlidir.

Ülkemizde halen üreticilerimiz elde ettiği gelire göre sonraki yılın ekim kararını veriyor. Hasadın devam ettiği bugünlerde buğday üreticilerimiz Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından açıklanacak fiyatı bekliyor.

Buğdaydan kaçışın önüne geçmek için, Toprak Mahsulleri Ofisi üretim maliyetlerini dikkate alarak, çiftçilerimizin refahını sağlayacak alım fiyatını biran önce açıklamalıdır.”

 

1 Haziran Dünya Süt Günü

“Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün almış olduğu kararla 1 Haziran tarihi ‘Dünya Süt Günü’ olarak kutlanıyor.

Ülkemiz dünya koyun sütü üretiminde 2’nci, keçi sütü üretiminde 6’ncı, inek sütü üretiminde 10’ncu sırada yer alıyor. Ülkemizde hayvansal üretim değerinin yarısından fazlasını süt sektörü karşılıyor.

Çocuklarımız süt ve süt ürünlerini yeterince tüketemiyor, sağlıklı beslenemiyor. Bu ürünler özellikle yoksul aile çocuklarına ulaşamıyor. Okul sütü programlarıyla tüm çocukların gerek bedensel gerekse zihinsel gelişimi için çok önemlidir.

İnsan sağlığı için çok önemli olan süt, hayvancılık sektörünün de en önemli lokomotif ürünüdür. İnsan beslenmesinde ve protein ihtiyacının karşılanmasında önemli bir yere sahip olan sütte, sektörün devam eden sorunlarına çözüm bulunmalıdır.

Süt fiyatlarını baskılamak yerine, yem fiyatları kontrol altına alınmalı, küçük aile işletmelerimiz başta olmak üzere süt üreticilerimize makul fiyatlardan kaba ve kesif yem temini sağlanmalıdır. Üretimde yaşanan sorunların çözüme kavuşması ile uluslararası pazarlarda rekabetimizin önü açılacaktır.

Hedefimiz, süt ve süt ürünlerinde üretimimizi artırarak, 200’e yakın peynir çeşidimiz başta olmak üzere eşsiz kalitedeki süt ürünlerimizi dünya tüketicisiyle buluşturmak olmalıdır.”

Seçilmiş Ürünlerde Mart Ayı Üretici, Hal, Pazar ve Market Fiyatları (TL/kg)

ÜRÜNLER

Fiyat (TL/kg)

Fiyat Farkı (Yüzde)

Üretici

Hal

Pazar

Market

Hal/

Üretici

Pazar/

Üretici

Market/

Üretici

Kuru İncir

115,00

 

400,00

452,99

 

247,83

293,9

Limon

7,50

18,20

23,25

28,84

142,67

210,00

284,6

Salatalık

7,50

12,80

17,92

26,05

70,67

138,89

247,3

Elma

10,70

23,50

30,83

35,69

119,63

188,16

233,5

Kuru Soğan

6,25

11,70

17,92

19,58

87,20

186,67

213,2

Havuç

11,00

19,30

26,25

33,76

75,45

138,64

206,9

Kuru Fasulye

29,10

60,00

80,00

85,13

106,19

174,91

192,5

Kırmızı Mercimek

17,50

30,00

45,00

50,83

71,43

157,14

190,4

Kuru Üzüm

60,00

 

160,00

171,96

 

166,67

186,6

Y. Fasulye

23,75

27,25

49,17

66,17

14,74

107,03

178,6

Kabak

10,38

16,90

23,25

28,12

62,89

124,10

171,0

Nohut

29,44

56,00

77,50

77,90

90,22

163,25

164,6

Marul (adet)

10,90

17,00

24,58

28,73

55,96

125,54

163,6

Kuru Kayısı

140,00

 

300,00

362,76

 

114,29

159,1

Yeşil Mercimek

26,40

60,00

65,00

67,88

127,27

146,21

157,1

Maydanoz (adet)

5,20

5,35

10,75

12,64

2,88

106,73

143,2

Antep Fıstığı

250,00

 

550,00

595,17

 

120,00

138,1

Domates

14,63

16,50

27,08

32,18

12,82

85,19

120,0

Patlıcan

14,50

19,60

26,25

31,29

35,17

81,03

115,8

Yeşil Soğan (Demet)

14,10

23,20

23,33

29,99

64,54

65,48

112,7

Patates

12,50

15,70

20,83

24,90

25,60

66,67

99,2

Sivri Biber

17,50

22,50

30,42

34,81

28,57

73,81

98,9

Fındık (iç)

260,00

 

450,00

463,49

 

73,08

78,3

Pirinç

35,00

42,00

60,00

61,89

20,00

71,43

76,8

Yumurta (adet)

2,06

 

3,50

3,60

 

69,90

74,8

Çilek

44,64

51,25

62,50

77,62

14,81

40,01

73,9

Kuzu Eti

407,56

 

 

678,72

 

 

66,5

Dana Eti

348,34

 

 

569,77

 

 

63,6

Zeytinyağı

265,63

 

 

351,95

 

 

32,5

 

 

Ay Sonu Market Fiyatları

MARKET

Market Fiyatı (TL/kg)

Değişim (Yüzde)

ÜRÜNLER

27 Nisan 2024

29 Mayıs 2024

27 Nisan 2024/

29 Mayıs 2024

Havuç

25,07

33,76

34,7

Limon

24,74

28,84

16,6

Patlıcan

26,91

31,29

16,3

Yumurta (adet)

3,13

3,60

15,0

Antep Fıstığı

526,80

595,17

13,0

Kuru Fasulye

76,02

85,13

12,0

Zeytinyağı

318,23

351,95

10,6

Kırmızı Mercimek

46,56

50,83

9,2

Yeşil Mercimek

63,96

67,88

6,1

Fındık (iç)

441,99

463,49

4,9

Maydanoz (adet)

12,06

12,64

4,8

Yoğurt

51,49

53,77

4,4

Kuru Üzüm

165,99

171,96

3,6

Mısırözü yağı

66,31

68,57

3,4

Toz şeker

35,53

36,73

3,4

Kabak

27,23

28,12

3,3

Beyaz peynir

236,23

242,30

2,6

Kuru İncir

441,99

452,99

2,5

Nohut

76,01

77,90

2,5

Kaşar peyniri

301,28

306,87

1,9

Tereyağı

351,17

357,14

1,7

Salatalık

25,97

26,05

0,3

Pirinç

61,89

61,89

0,0

Ayçiçek yağı

63,40

63,34

-0,1

Elma

36,68

35,69

-2,7

Kuzu Eti

702,55

678,72

-3,4

Dana Eti

590,83

569,77

-3,6

Marul (adet)

30,03

28,73

-4,3

Kuru Kayısı

382,99

362,76

-5,3

Patates

26,95

24,90

-7,6

Yeşil Soğan (Demet)

33,01

29,99

-9,2

Domates

35,64

32,18

-9,7

Sivri Biber

39,86

34,81

-12,7

Tavuk Eti

108,20

91,48

-15,5

Kuru Soğan

24,96

19,58

-21,6

 

 

Ay Sonu Üretici Fiyatları

ÜRETİCİ

Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)

Değişim (Yüzde)

ÜRÜNLER

27 Nisan 2024

29 Mayıs 2024

27 Nisan 2024/

29 Mayıs 2024

Patlıcan

10,25

14,50

41,5

Patates

10,00

12,50

25,0

Yumurta (adet)

1,73

2,06

19,1

Maydanoz (adet)

5,20

5,20

0,0

Limon

7,50

7,50

0,0

Kuru Fasulye

29,10

29,10

0,0

Nohut

29,44

29,44

0,0

Kırmızı Mercimek

17,50

17,50

0,0

Yeşil Mercimek

26,40

26,40

0,0

Pirinç

35,00

35,00

0,0

Kuru Üzüm

60,00

60,00

0,0

Kuru İncir

115,00

115,00

0,0

Fındık (iç)

260,00

260,00

0,0

Antep Fıstığı

250,00

250,00

0,0

Sivri Biber

18,13

17,50

-3,4

Kuzu Eti

435,73

407,56

-6,5

Dana Eti

375,91

348,34

-7,3

Marul (adet)

11,90

10,90

-8,4

Zeytinyağı

294,37

265,63

-9,8

Havuç

13,00

11,00

-15,4

Yeşil Soğan (Demet)

17,10

14,10

-17,5

Domates

18,25

14,63

-19,9

Kabak

13,13

10,38

-21,0

Kuru Kayısı

180,00

140,00

-22,2

Elma

13,90

10,70

-23,0

Salatalık

10,88

7,50

-31,0

Kuru Soğan

9,50

6,25

-34,2

  

GİRDİ FİYATLARI

Gübreler (TL/Ton)

Mayıs 2023

Nisan 2024

Mayıs 2024

Nisan 2024-Mayıs 2024 Değişim (%)

Mayıs 2023-Mayıs 2024 Değişim (%)

A.Sülfat %21

                  5.520

                  8.711

                     8.635

-0,9

56,4

CAN %26

                  7.333

                  9.763

                     9.695

-0,7

32,2

ÜRE

                  9.906

                14.137

                   13.429

-5,0

35,6

DAP

                15.185

                19.979

                   19.762

-1,1

30,1

20.20.0

                10.205

                13.194

                   13.205

0,1

29,4

Mazot (TL/Litre)

19,73

41,93

41,23

-1,7

109,0

Yemler

 

 

 

 

 

Besi yemi (TL/ton)

7.236

10.229

10.403

1,7

43,8

Süt yemi (TL/ton)

7.790

11.199

11.368

1,5

45,9

Zirai ilaçlar

 

 

 

 

 

Deltametrin EC 25g/L)

470

783

783

0,0

66,6

Elektrik (krş/kwh)

213,99

256,46

256,46

0,0

19,8