2022 yılı ve Aralık ayı üretici ile market fiyatları

ANKARA- 02.01.2023- Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı görüntülü basın açıklamasında 2022 yılı ve Aralık ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi.

Bayraktar, 2022 yılında markette takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı olduğunu belirterek konuşmasına şöyle devam etti:

“2022 yılında, fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide kuru soğan oldu. Geçen yıla göre bu yıl markette, fiyat artışı en fazla yüzde 314,6 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını, yüzde 202,8 ile limon, yüzde 164,5 ile toz şeker, yüzde 163,7 ile yeşil soğan, yüzde 163,1 ile ıspanak, yüzde 159,2 ile lahana, yüzde 147,1 ile antepfıstığı, yüzde 142,8 ile marul, yüzde 141,7 ile portakal, yüzde 138,3 ile kuru kayısı, yüzde 130,8 ile karnabahar, yüzde 127 ile mandalina, yüzde 125,8 ile pirinç izledi.

2022 yılında, üreticide takip edilen 32 ürünün tamamında fiyat artışı yaşandı. Geçen yıla göre bu yıl, üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 603,3 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğandaki fiyat artışını yüzde 528,4 ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 ile portakal, yüzde 202,3 ile kuru fasulye, yüzde 175,7 ile antepfıstığı, yüzde 162,8 ile marul, yüzde 153,8 ile ıspanak, yüzde 151 ile lahana, yüzde 150 ile elma, yüzde 148,4 ile karnabahar, yüzde 147,9 ile domates, yüzde 137 ile pirinç izledi.”

Üretici fiyatlarındaki artışların en önemli sebebi girdi maliyetlerinin artması

“2022 yılında genel olarak üretici fiyatlarındaki artışta en önemli etken artan üretim maliyetleri oldu. Girdilerde yüzde 100 ile yüzde 400 oranları arasında artışlar yaşandı.

Kuru soğanda arzın azalması da fiyat artışında diğer bir faktör oldu. Turunçgillerdeki yaşanan don afeti nedeniyle üretimin azalması fiyatların yükselmesine neden oldu. Kuru fasulyede üretimin düşmesi fiyatları artırdı.”

Aralık ayı market ve üretici fiyatları

“Aralık ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 274 ile kabakta görüldü. Kabaktaki fiyat farkını yüzde 248,8 ile marul, yüzde 213,3 ile ıspanak, yüzde 202,9 ile kırmızı mercimek, yüzde 199,4 ile pırasa, yüzde 185,1 ile portakal takip etti.

Kabak 3,7 kat, marul 3,5 kat, ıspanak 3,1 kat, kırmızı mercimek ve pırasa 3 kat, portakal 2,9 kat fazlaya tüketiciye satıldı.

Üreticide 4 lira 75 kuruş olan kabak 17 lira 75 kuruşa, 3 lira 89 kuruş olan marul 13 lira 57 kuruşa, 5, lira 71 kuruş olan ıspanak 17 lira 89 kuruşa, 13 lira 84 kuruş olan kırmızı mercimek 41 lira 92 kuruşa, 5 lira 42 kuruş olan pırasa 16 lira 23 kuruşa, 5 lira 63 kuruş olan portakal ise 16 lira 05 kuruşa markette satıldı.

Aralık ayında markette 37 ürünün 20’sinde fiyat artışı, 17’sinde fiyat azalışı görüldü.

Markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 15,8 ile tavuk eti oldu. Tavuk etindeki fiyat artışını yüzde 13,5 ile kuru soğan, yüzde 12 ile zeytinyağı, yüzde 10,9 ile dana eti, yüzde 10,5 ile kuzu eti takip etti.

Markette fiyatı en fazla azalan ürün ise yüzde 17,1 ile limon oldu. Limondaki fiyat düşüşünü yüzde 12,8 ile sivri biber, yüzde 10,7 ile patates, yüzde 10 ile elma izledi.

Aralık ayında üreticide fiyatı en fazla düşen ürün, yüzde 32,8 ile yeşil soğan oldu. Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 30 ile kabak, yüzde 24,6 ile ıspanak, yüzde 19 ile kuru soğan, yüzde 14,4 ile sivri biber izledi.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 34,6 ile patlıcanda görüldü. Patlıcandaki fiyat artışını yüzde 18 ile fındık, yüzde 14 ile dana eti, yüzde 13,6 ile kuzu eti, yüzde 11,1 ile yeşil fasulye, yüzde 7 ile zeytinyağı takip etti.

Aralık ayında üreticide 29 ürünün 9’unda fiyat artışı olurken, 12 üründe ise fiyat düşüşü görüldü. 8 üründe de fiyat değişimi yaşanmadı.”

Fiyat değişimlerinin sebepleri

“Yeşil soğan, kuru soğan ve ıspanakta arz artışı fiyatların düşmesine sebep oldu. Sivri biber ve kabakta talepteki azalma ürün fiyatlarını düşürdü.

Patlıcan, yeşil fasulye ve fındıkta fiyat artışı arzın azalmasından kaynaklandı. Arz talep değişimi ve yem fiyatlarındaki artış et fiyatlarının yükselmesinde etkili oldu. Zeytinyağında ise yeni ürün fiyatları artışta etkin oldu.”

SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE ÜRETİCİ, HAL, PAZAR VE MARKET FİYATLARI (TL/KG)
ÜRÜNLER	Üretici	Hal	Pazar	Market	Hal/Üretici	Pazar/Üretici	Market/Üretici
	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyat Farkı (Yüzde)	Fiyat Farkı (Yüzde)	Fiyat Farkı (Yüzde)
Kabak	4,75	10,95	14,25	17,75	130,53	200	273,7
Marul (adet)	3,89	7,5	9,67	13,57	92,66	148,32	248,8
Ispanak	5,71	8,8	13,83	17,89	54	142,08	213,3
Kırmızı Mercimek	13,84	20	26	41,92		87,86	202,9
Pırasa	5,42	7,13	13,25	16,23	31,54	144,62	199,4
Portakal	5,63	11	13,9	16,05	95,38	146,89	185,1
Elma	5	11,45	12,75	13,94	129	155	178,8
Kuru Üzüm	25		40	67,12		60	168,5
Havuç	4,5	7,4	9,58	12,08	64,44	112,96	168,4
Maydanoz (adet)	2,09	2,86	4,13	5,48	37,12	97,77	162,2
B. Lahana	3,89	4,55	7,1	10,03	16,88	82,39	157,8
Kuru İncir	55		130	140,8			156,0
Salatalık	7	11,7	15,17	17,67	67,14	116,67	152,4
Sivri Biber	8,13	15	17,58	19,13	84,62	116,41	135,3
Karnabahar	6,21	7,4	13,08	13,94	19,08	110,54	124,5
Limon	7	11	13,67	15,14	57,14	95,24	116,3
Domates	8,75	14,2	15,42	18,52	62,29	76,19	111,7
Yeşil Soğan (Demet)	5,71	6,3	9,83	12	10,25	72,08	110,2
Yeşil Mercimek	18,2	26	29	38,2		59,34	109,9
Nohut	19,75	28	30	40,24		51,9	103,7
Kuru Soğan	6,33	8,44	11,04	12,77	33,33	74,43	101,7
Yeşil Fasulye	15	23	26,25	29,81	53,33	75	98,7
Patlıcan	8,75	12,35	15	16,75	41,14	71,43	91,4
Kuru Fasulye	24	29	32,5	45,03		35,42	87,6
Kuru Kayısı	90		120	164,41			82,7
Patates	5,79	8,04	9,5	10,47	38,86	64,08	80,8
Antep Fıstığı	165		180	293,96			78,2
Mandalina	11,5	12,13	14,67	17,89	5,48	27,54	55,6
Pirinç	23,7	26	29	36,83		22,36	55,4
Fındık (iç)	118		150	170,3			44,3
Zeytinyağı	79,4			121,14
Yumurta	1,76		2,1	2,55
Dana Eti	116,14			173,54
Kuzu Eti	114,13			188,67
Beyaz peynir				128,67
Kaşar peyniri				162,81
Yoğurt				30,13
Tereyağ				178,54
Mısırözü yağı				54,46
Ayçiçek yağı				47,39
Tavuk Eti				56,56
Toz şeker				28,09

Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır.  Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır.

 

 AY SONU MARKET FİYATLARI

MARKET	27.Kas.22	29.Ara.22	27 Kasım 2022/29 Aralık 2022
ÜRÜNLER	Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg)	Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg)	Değişim (Yüzde)
Tavuk Eti	48,85	56,56	15,8
Kuru Soğan	11,25	12,77	13,5
Zeytinyağı	108,16	121,14	12,0
Dana Eti	156,53	173,54	10,9
Kuzu Eti	170,81	188,67	10,5
Yeşil Mercimek	35,2	38,2	8,5
Marul (adet)	12,63	13,57	7,4
Tereyağ	168,36	178,54	6,0
Nohut	37,98	40,24	6,0
Kaşar peyniri	153,78	162,81	5,9
Salatalık	16,72	17,67	5,7
Beyaz peynir	121,2	127,67	5,3
Mısırözü yağı	51,95	54,46	4,8
Ayçiçek  yağı	45,47	47,39	4,2
Patlıcan	16,17	16,75	3,6
Yoğurt	29,48	30,13	2,2
Toz şeker	27,52	28,09	2,1
Havuç	11,9	12,08	1,5
Yeşil Fasulye	29,4	29,81	1,4
Kuru Fasulye	44,83	45,03	0,4
Kuru Üzüm	67,34	67,12	-0,3
Fındık (iç)	172,13	170,3	-1,1
Ispanak	18,14	17,89	-1,4
Kuru İncir	143,03	140,8	-1,6
Kuru Kayısı	168,22	164,41	-2,3
Kırmızı Mercimek	42,97	41,92	-2,4
Domates	19,06	18,52	-2,8
Antep Fıstığı	302,96	293,96	-3,0
Yumurta	2,64	2,55	-3,4
Maydanoz (adet)	5,78	5,48	-5,2
Kabak	19,03	17,75	-6,7
Yeşil Soğan (kg)	12,89	12	-6,9
Pirinç	40,45	36,83	-8,9
Elma	15,49	13,94	-10,0
Patates	11,73	10,47	-10,7
Sivri Biber	21,94	19,13	-12,8
Limon	18,26	15,14	-17,1

AY SONU ÜRETİCİ FİYATLARI

ÜRETİCİ	27.Kas.22	29.Ara.22	27 Kasım 2022/29 Aralık 2022
ÜRÜNLER	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/kg)	Değişim (Yüzde)
Patlıcan	6,5	8,75	34,6
Fındık (iç)	100	118	18,0
Dana Karkas	101,91	116,14	14,0
Kuzu Karkas	100,51	114,13	13,6
Yeşil Fasulye	13,5	15	11,1
Zeytinyağı	74,2	79,4	7,0
Havuç	4,25	4,5	5,9
Marul (adet)	3,75	3,89	3,7
Maydanoz (adet)	2,06	2,09	1,5
Elma	5	5	0,0
Kuru Fasulye	24	24	0,0
Nohut	19,75	19,75	0,0
Kırmızı Mercimek	13,84	13,84	0,0
Yeşil Mercimek	18,2	18,2	0,0
Pirinç	23,7	23,7	0,0
Kuru Üzüm	25	25	0,0
Kuru İncir	55	55	0,0
Domates	9	8,75	-2,8
Yumurta	1,82	1,76	-3,3
Patates	6	5,79	-3,5
Limon	7,5	7	-6,7
Kuru Kayısı	100	90	-10,0
Antep Fıstığı	190	165	-13,2
Salatalık	8,17	7	-14,3
Sivri Biber	9,5	8,13	-14,4
Kuru Soğan	7,81	6,33	-19,0
Ispanak	7,57	5,71	-24,6
Kabak	6,79	4,75	-30,0
Yeşil Soğan (kg)	8,5	5,71	-32,8

SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE MARKET FİYATLARINDAKİ YILLIK FİYATLAR VE DEĞİŞİM ORANLARI

MARKET	29.Ara.21	29.Ara.22	29 Aralık 2021/29 Aralık 2022
ÜRÜNLER	Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg)	Ay Sonu Market Fiyatı (TL/kg)	Değişim (Yüzde)
Kuru soğan	3,08	12,77	314,6
Limon	5,00	15,14	202,8
Toz şeker	10,62	28,09	164,5
Yeşil soğan (kg)	4,55	12,00	163,7
Ispanak	6,80	17,89	163,1
Lahana	3,87	10,03	159,2
Antep fıstığı	118,98	293,96	147,1
Marul (adet)	5,59	13,57	142,8
Portakal	6,64	16,05	141,7
Kuru kayısı	68,98	164,41	138,3
Karnabahar	6,04	13,94	130,8
Mandalina	7,88	17,89	127,0
Pirinç	16,31	36,83	125,8
Beyaz peynir	60,02	128,67	114,4
Kabak	8,28	17,75	114,4
Kuru fasulye	21,58	45,03	108,7
Pırasa	7,86	16,23	106,5
Domates	8,98	18,52	106,2
Kaşar peyniri	79,07	162,81	105,9
Tavuk eti	28,11	56,56	101,2
Patates	5,35	10,47	95,7
Kırmızı mercimek	21,52	41,92	94,8
Zeytinyağı	62,27	121,14	94,5
Mısırözü yağı	28,20	54,46	93,1
Havuç	6,40	12,08	88,8
Tereyağ	94,77	178,54	88,4
Dana eti	92,28	173,54	88,1
Yoğurt	16,06	30,13	87,6
Nohut	21,47	40,24	87,4
Salatalık	9,56	17,67	84,8
Kuru üzüm	36,79	67,12	82,4
Elma	7,78	13,94	79,2
Sivri Biber	10,83	19,13	76,6
Süt (litre)	12,35	21,33	72,7
Yeşil mercimek	22,48	38,2	69,9
Kuzu eti	113,05	188,67	66,9
Maydanoz (adet)	3,3	5,48	66,1
Fındık (iç)	102,98	170,3	65,4
Kuru incir	87,58	140,8	60,8
Yumurta	1,61	2,55	58,4
Ayçiçek yağı	33,4	47,39	41,9
Patlıcan	12,85	16,75	30,4

  

SEÇİLMİŞ ÜRÜNLERDE ÜRETİCİ FİYATLARINDAKİ YILLIK FİYATLAR VE DEĞİŞİM ORANLARI

Üretici	29 Aralık 2021	29 Aralık 2022	29 Aralık 2021/ 29 Aralık 2022
Ürünler	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg)	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg)	Değişim (Yüzde)
Kuru soğan	0,90	6,33	603,3
Mandalina	1,83	11,50	528,4
Limon(Dikenli)	2,27	7,00	208,4
Portakal	1,85	5,63	204,3
Kuru fasulye	7,94	24,00	202,3
Antep fıstığı	59,85	165,00	175,7
Marul (adet)	1,48	3,89	162,8
Ispanak	2,25	5,71	153,8
Lahana	1,55	3,89	151,0
Elma	2,00	5,00	150,0
Karnabahar	2,50	6,21	148,4
Domates	3,53	8,75	147,9
Pirinç	10,00	23,70	137,0
Nohut	8,40	19,75	135,1
Yeşil soğan (kg)	2,44	5,71	134,0
Pırasa	2,32	5,42	133,6
Yeşil mercimek	8,18	18,20	122,5
Maydanoz (adet)	1,03	2,09	102,9
Fındık (iç)	60,00	118,00	96,7
Sivri Biber	4,25	8,13	91,3
Dana eti	60,81	116,14	91,0
Zeytinyağı	43,16	79,00	83,0
Havuç	2,50	4,50	80,0
Patates	3,28	5,79	76,5
Kuru üzüm	14,50	25,00	72,4
Kuru incir	32,00	55,00	71,9
Yumurta	1,07	1,76	64,5
Kuzu eti	70,08	114,13	62,9
Kabak	2,95	4,75	61,0
Patlıcan	5,50	8,75	59,1
Salatalık	4,54	7,00	54,2
Kırmızı mercimek	9,17	13,84	50,9
Kuru kayısı	70,00	90,00	28,6

Not: Hal, pazar ve market verileri Ankara, İzmir, İstanbul, Mersin, Antalya ve Bursa illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır.  Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır. Yumurta fiyatları Yumbir, Başmakçı ve Kaytaş verilerinin ortalaması alınarak derlenmektedir.