-Peynir sayısı 193’e ulaştı. İhracatından sadece 150 milyon dolar pay alıyoruz…

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: -“Ülkemizde tespit edilen peynir sayısı 193. Bu kadar çeşit zenginliğimize rağmen, dünyada 25,6 milyar dolarlık peynir ihracatından sadece 150 milyon dolar pay alıyoruz”

-“Çok fazla peynir çeşidi olmayan Almanya 3,7 milyar dolarlık ihracatla birinci, iki-üç çeşit peyniri olan Hollanda 3,5 milyar dolarlık ihracatla ikinci iken Türkiye 22. sırada”

-“18 milyon tonun üzerinde süt üretiyoruz. Süt üretimi daha da artacak. Önümüzdeki yıllarda 25 milyon tona kadar çıkacak. Bu sütü peynir haline getirerek katma değerini artırmalı ve ihraç etmeliyiz”

-“Peynirimizin tanıtımını yapamıyoruz. Yurtdışındaki vatandaşlarımıza dahi peynirimizi yediremiyoruz”

-“3 milyondan fazla Türk’ün yaşadığı, Almanya’ya ihracatımız sadece 355 bin dolar. Yüzbinlerce Türk’ün yaşadığı, Fransa’ya, Belçika’ya, Hollanda’ya ihracatımız yok gibi”

-“Peynir ihracatı bir devlet politikası haline getirilmelidir. Türkiye gibi büyük potansiyeli olan bir ülkenin peynirde ihracatını milyar dolarlara çıkarması hiç de zor değildir”

 

Ankara – 20.10.2017 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ülkemizde tespit edilen peynir sayısının 193’e ulaştığını bildirerek, “bu kadar çeşit zenginliğimize rağmen, dünyada 25,6 milyar dolarlık peynir ihracatından sadece 150 milyon dolar pay alıyoruz. Çok fazla peynir çeşidi olmayan Almanya 3,7 milyar dolarlık ihracatla birinci, iki-üç çeşit peyniri olan Hollanda 3,5 milyar dolarlık ihracatla ikinci, Türkiye 22. sırada bulunuyor” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada, dünyada, 2016 yılında, Türkiye’nin 661 bin tonluk peynir üretimiyle ABD, Almanya, Fransa, İtalya, Hollanda, Polonya, Brezilya’nın ardından 8’nci sırayı aldığını belirtti. Türkiye’de sanayi dışı peynir üretiminin de çok yaygın olduğunu, verilerin bu üretimi içermediğini bildiren Bayraktar, bu üretim de dahil edildiğinde peynir üretiminin 1,3 milyon tona ulaştığı bilgisini verdi.

 

-Çeşit sayısı 200’e dayandı-

 Türkiye’de tüketimi en yaygın olan peynirlerin; beyaz peynir, tulum peyniri ve kaşar peyniri olmakla birlikte, yöresel peynirler yönünden de hayli çeşitlilik gösterdiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Yapılan çalışmalar, şu ana kadar 193 çeşit peynir üretildiğini tespit etmiştir. Bu rakamın bile üretilen peynirlerin tamamını kapsamadığı tahmin ediliyor. Edirne beyaz peyniri, Ezine peyniri, Antep peyniri, Urfa peyniri, Erzincan tulum (savak) peyniri, İzmir tulum peyniri, Konya Obruk tulumu, Çorum Kargı tulumu, Kars kaşarı, Kars gravyeri, Trakya kaşarı, çeçil peyniri, çökelek, Mihaliç peyniri, sepet peyniri, Konya yeşil peyniri, Ayvalık lor peyniri, lavaş peyniri, dil peyniri, Çerkez peyniri,  Abaza peyniri, civil (tel) peynir, çanak peyniri, külek peyniri, cara (testi) peyniri, örgü peyniri, golot peyniri, yörük peyniri, tuluk peyniri, göçmen peyniri, Van otlu peyniri gibi yüzlerce peynir türü olan ülkemizin yöresel zenginliklerinin dünya tüketicileriyle buluşturulması gerekiyor.”

 

-İhracatın ilk 4’ü: Almanya, Hollanda, Fransa, İtalya-

 Çok fazla peynir çeşidi olmayan Almanya’nın, 2016 yılında, 3,7 milyar dolarla peynir ihracatında ilk sırayı aldığını belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Bu ülkeyi iki-üç peynir çeşidi olan buna rağmen 3,5 milyar doları aşkın peynir ihracatı yapan Hollanda izliyor. Peynir ülkesi olarak bilinen Fransa bile 3,3 milyar dolarlık ihracatıyla Almanya ve Hollanda’nın ardında kalıyor. Yine peynir çeşit sayısında Türkiye ile karşılaştırılması mümkün olmayan İtalya, 2,7 milyar dolarlık ihracatla dördüncü sırada yer alıyor. Danimarka 1,45 milyar dolarla beşinci, ABD ve Yeni Zelanda 1,2’şer milyar dolarlık ihracatlarıyla altıncı ve yedinci sıradalar. Ülkemizin ihracatta 150 milyon dolarda kalması ve dünyada 22’nci sırayı alması kabul edilebilir bir şey değildir.”

 

-3 milyondan fazla Türk’ün yaşadığı Almanya’ya ihracat 355 bin dolar-

 Türkiye’nin 2016 yılında, peynir ihracatının üçte birini Irak’a, dörtte birini Suudi Arabistan’a, yüzde 8’ini Kuveyt’e yaptığına dikkati çeken Bayraktar, şunları kaydetti:

“Irak’a 50,1, Suudi Arabistan’a 37,4, Kuveyt’e 11,8, Birleşik Arap Emirlikleri’ne 10,2, Lübnan’a 5,2, Ürdün’e 5,1, Katar’a 3,5, ABD’ye 3,2 milyon dolarlık peynir ihracatı yaparak ihracatta iyi bir noktaya gelemeyiz.

Peynirimizin tanıtımını yapamıyoruz. Yurtdışındaki vatandaşlarımıza dahi peynirimizi yediremiyoruz. 3 milyondan fazla Türk’ün yaşadığı 3,7 milyar dolar peynir ithal eden Almanya’ya ihracatımız sadece 355 bin dolar. Yüzbinlerce Türk’ün yaşadığı Fransa’ya, Belçika’ya, Hollanda’ya ihracatımız yok gibi.”  

Hedef pazarlara girmek kadar mevcut pazarlardaki payın da artırılmasına yönelik çalışmaların yapılması gerektiğini vurgulayan Bayraktar, bu konuda üretici, sanayici, ihracatçı, kamu, üniversiteler olmak üzere sektörün bütün taraflarının bir araya gelerek bir iş planı yapılması, mevcut pazarların yapısının ortaya konularak hedefler belirlenmesi, buna göre gerekli adımların atılması gerektiğini belirtti.

 

-“Süt üretimi daha da artacak, bu sütün değerlendirilmesi gerekiyor”-

 Türkiye’nin peynir ihracatını bir devlet politikası haline getirmesi gerektiğini bildiren Bayraktar, şunları kaydetti:

“Ülkemiz inek sütü üretiminde dünyada 10’ncu, koyun sütü üretiminde Çin’in ardından ikinci, keçi sütü üretiminde 8’nci, manda sütü üretiminde 9’ncu sırada. 18 milyon tonun üzerinde süt üretiyoruz. Süt üretimi daha da artacak. Önümüzdeki yıllarda 25 milyon tona kadar çıkacak. Bu sütün değerlendirilmesi gerekiyor. Bu sütü peynir haline getirerek katma değerini artırmalı ve ihraç etmeliyiz. Üretilen sütün büyük bölümünü peynir gibi katma değeri yüksek ürüne dönüştürüp ihraç edebilirsek, ülke ekonomisine çok daha büyük katkıda bulunuruz. Türkiye gibi büyük potansiyeli olan bir ülkenin peynirde ihracatını milyar dolarlara çıkarması hiç de zor değildir.”

-15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü… 

TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Tarımın yükü kadınların sırtında. 2,7 milyon kadın çiftçimiz, günde 16-17 saat çalışıyor, üretime omuz veriyor, ülkenin gıda güvencesini sağlıyor”

-“Kadınların tarımdaki ağırlığı gitgide artacak. Türkiye, tarımda verimliliği yakalamak istiyorsa, işe kadın çiftçilere eğitim vermekle başlamalıdır”

-“TZOB olarak, bu gerçekten hareket ederek, sosyal güvenlik, kooperatifçilik, girişimcilik ve liderlik, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları, iklim değişikliği ana eğitim konuları başta olmak üzere birçok alanda eğitim verdik”

-“Tarımdaki kadınların yüzde 80,7’si ücretsiz aile işçisi konumunda. Kadınların ezici bir çoğunluğu olan yüzde 94,3’ü ise primlerin yüksekliğinden dolayı kayıtdışı kalarak sosyal güvenlik kapsamına girmekten kaçınıyor”

-“Bir evde hem erkek hem de kadın Tarım Bağkur’lu olsa, indirime rağmen her ay 839 lira prim ödeyecek. Kıt kanaat geçinen bir çiftçi ailesi bu kadar primi nasıl öder?”

-“Kadın çiftçilerimiz için başta 120 gün yıpranma payı, primlerin yüzde 50’sini devletin ödemesi olmak üzere birçok alanda pozitif ayrımcılık talep ediyoruz”

 

Ankara – 14.10.2017 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarımda çalışanların yarıya yakınını kadınların oluşturduğunu belirterek, “kırsalda çocukların bakımı ve ev işlerinin yanı sıra tarımın yükü de kadınların sırtında. 2,7 milyon kadın çiftçimiz, günde 16-17 saat çalışıyor, üretime omuz veriyor, ülkenin gıda güvencesini sağlıyor” dedi.

Bayraktar, 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, tarımın, enerji ile birlikte en önemli iki stratejik sektörden biri olduğunu, öneminin de her geçen gün daha da arttığını vurguladı.

Şemsi Bayraktar, kış aylarında 5 milyon, yaz aylarında 6 milyona yakın istihdam sağlayan, üretici fiyatlarıyla 88 milyar dolarlık mal üreten, milli gelire 52,3 milyar dolarlık katkı yapan, 16-17 milyar dolarlık gıda ve tarım ihracatına imkan tanıyan, diğer sektörlere sermaye aktaran ve hammadde temin eden, 80 milyon ülke nüfusunu, 5 milyonu aşkın sığınmacı, mülteci ve yabancıyı, 40 milyon turisti besleyen tarımın Türk ekonomisinin temeli olduğuna dikkati çekti.

 

-Tarımda çalışanların yüzde 46,5’i kadın-

 

Erkeklerin ağırlıklı olarak tarım dışında çalışmasıyla, kadınların tarımın en önemli istihdam unsuru haline geldiğini bildiren Bayraktar, “Haziran ayı rakamlarına göre, tarımda çalışan 5 milyon 757 bin kişinin yüzde 46,5’i olan 2 milyon 678 binini kadınlar oluşturuyor. Çalışan kadınların yüzde 30’u tarımda yer alıyor” dedi.

 

-“Kadın çiftçilerin eğitimi, tarımda verimliliği ve kaliteli üretimi artıracak”-

 

Kadınların tarımdaki ağırlığının gitgide artacağını, Türkiye’nin, tarımda verimliliği yakalamak istiyorsa, işe kadın çiftçilere eğitim vermekle başlaması gerektiğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Kırsalda çalışma hayatında kadının yeri çok önemli. Tarımda kültürel işlemlerin iyi bir şekilde yapılması, hem bitkisel hem de hayvansal üretimde verimliliğin yakalanmasında en önemli unsurların başında kadınlar geliyor. Bundan dolayı, kadın çiftçilerin, geçmişten öğrendikleri geleneksel yöntemleri bırakmaları tarımsal üretime büyük katkı sağlayacaktır. Bunun en kestirme yolu kadın çiftçilerin eğitiminden geçer. Kadın çiftçilerin eğitimi, tarımda modern tekniklerin uygulanmasını kolaylaştıracak. Verimliliği ve kaliteli üretimi artıracak. Ülke tarım ve ekonomisine en büyük katkıyı yapacaktır.

 

-“Eğitim verilen çiftçi sayısı 63 bini aştı”-

 

Bu gerçekten hareket ederek, TZOB olarak, 2012 yılında, Gıda, Tarım ve Hayvancılık ve Aile ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarıyla imzaladığı ortak protokol çerçevesinde, kadın çiftçilerin eğitimine başladık. Sosyal güvenlik, kooperatifçilik, girişimcilik ve liderlik, toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları, iklim değişikliği ana eğitim konuları başta olmak üzere birçok alanda eğitim verdik.

Kadın Çiftçi, Genç Çiftçi, Sürü Yönetimi Elemanı Benim, SGK Bilgilendirme, Güvenli Traktör Kullanımı, Tarım Danışmanları, Zirai Mücadele İlaçlarının Güvenli ve Sürdürülebilir Kullanımı, Ceviz Budama, Ziraat Odaları Otomasyon Sistemi, Mevzuat, Sulama, Tarım Sigortaları eğitimi verdiğimiz çiftçi sayısı 63 bini aştı. Çok daha fazla çiftçiye ulaşmak için bu eğitimlerimizi sürdüreceğiz.”

 

-Tarımdaki 2,2 milyon kadın ücretsiz aile işçisi-

 

Tarımdaki istihdamın en önemli sorununun kayıtdışılık olduğuna dikkati çeken Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Tarımda çalışan 5 milyon 757 bin kişinin yüzde 49,1’i olan 2 milyon 825 bini ücretsiz aile işçisi konumunda. Bu rakamın yüzde 76,5’i olan 2 milyon 161 bini kadınlardan oluşuyor. Tarımdaki kadınların yüzde 80,7’si ücretsiz aile işçisi konumunda. Tarımda, kadın işveren sayısı 2 binde, ücretli veya yevmiyeli kadın sayısı 248 binde, kendi hesabına çalışan kadın sayısı 268 binde kalıyor. Tarımda çalışan kadınların ezici bir çoğunluğu olan yüzde 94,3’ü primlerin yüksekliğinden dolayı kayıtdışı kalarak sosyal güvenlik kapsamına girmekten kaçınıyor. Kayıtdışılık oranı, tarımda, işveren kadınlarda yüzde 50 iken, ücretli veya yevmiyeli çalışan kadınlarda yüzde 86,3’ü, kendi hesabına çalışan kadınlarda yüzde 94’ü, ücretsiz aile işçisi olarak çalışan kadınlarda yüzde 95,3’ü buluyor.”

Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nin de yönetiminde yer aldığı Sosyal Güvenlik Kurumu’nda genelde çiftçilerin, özelde kadın çiftçilerin mağduriyetleri ve hak kayıplarının giderilmesi için büyük gayret gösterdiklerini anlatan Bayraktar, kadın çiftçiler için başta 120 gün yıpranma payı, primlerin yüzde 50’sini devletin ödemesi olmak üzere birçok alanda pozitif ayrımcılık talep ettiklerini bildirdi.

 

-Talepler-

 

Tarımda, bu primlerle kayıtdışılığın önlenemeyeceğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“2016’da asgari ücret artışı ve prim gün sayısının 22’den 23’e çıkması, çiftçimizin SGK primini yüzde 35,2 yükseltmişti. Talebimiz üzerine 2017 yılında borcu olmayan çiftçilerimiz, 5 puanlık Hazine teşviği aldılar. 2017’de prim gün sayısı 24’e çıktı. Aylık prim miktarı 490 lira 59 kuruştan 419 lira 49 kuruşa indi. İndirimine rağmen, bu primlerle tarımda kayıt dışılık azalmaz. Bir evde hem erkek hem de kadın Tarım Bağkur’lu olsa, indirime rağmen her ay 838 lira 98 kuruş prim ödeyecek. Kıt kanaat geçinen bir çiftçi ailesi bu kadar primi nasıl öder? Üstelik bu indirimden sadece borcu olmayan çiftçilerin yararlandığı da unutulmamalıdır. Bu indirimden, borçlanma ve ihya kapsamındaki çiftçilerimiz de yararlanamalıdır.

Tarım Bağkur prim ödeme gün sayısı, 2008 yılında her ay için 15 gün olarak uygulanıyordu. Bu tarihten sonra her yıl bu süre 1 gün artırıldı. 2017 yılında gün sayısı 24’e çıktı. Gün sayısı, 2023 yılında diğer sigortalılarda olduğu gibi 30 güne yükselecek. Kırsalda gelir seviyesi ülke gelir ortalamasının yüzde 35’inde kalmaktadır. Ülkemizin en yoksul kesimi kırsalda yaşamaktadır. Bu şartlarda, çiftçimizin çok büyük çoğunluğunun, 30 gün üzerinde prim ödemesi imkansızdır.  Prim ödeme gün sayısı yeniden 2008’deki rakama, 15 güne indirilmelidir.

Tarım sektöründe çalışan kadınların sosyal güvenlik primlerinin yüzde 50’si, erkeklerin ise yüzde 25’i devlet tarafından karşılanmalıdır. Böyle bir uygulama, tarımda istihdam edilen kadınlarımızın sosyal güvenlik kapsamına girmesini kolaylaştıracaktır. Bu desteğin verilmesi durumunda, kadın çiftçilerimizin sağlık harcamaları eşleri yerine, kendi sigortalarınca karşılanacağından, desteğin büyük kısmı devlete geri dönecek, kayıt dışılık da önlenecektir.

Zor şartlarda çalışanlara kamuoyunda yıpranma payı olarak bilinen fiili hizmet tazminatı verilmektedir. Çalışma şartlarının zorluğu dikkate alınarak, çiftçilerimize çalıştıkları her yıl için 120 gün (3 yıla 1 yıl hesabıyla) yıpranma payı  ilave edilmelidir.

Sigortalı kadınlara 3 çocuğa kadar, her çocuk için 2 yıl borçlanma imkanı bulunmaktadır. Kadınlarda sigortalı olmadan önce gerçekleşen doğumla ilgili de hizmet borçlanması yapabilmesi mümkün kılınmalı, borçlanmadaki üç doğum sınırlaması kaldırılmalıdır.

Yapılan desteklemelerde, projelerde ve kredilerde kadın çiftçilerimize pozitif ayrımcılık uygulanmalıdır.”

Bütün kadın çiftçilerin 15 Ekim Dünya Kadın Çiftçiler Gününü kutlayan Bayraktar, kadın çiftçilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak bugüne kadar olduğu gibi bundan böyle de azami gayreti göstereceklerini belirtti.

Kanatlının kaybedeni üretici…

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:

-“Aralık ayından bu yana süren ihracat artışı üretimi olumlu yönde etkilese de kar marjı üreticiyi kurtarmıyor”

-“Ağustos ayında tavuk eti üretimi yüzde 9,9, yumurta üretimi yüzde 3,3 arttı”

-“Kanatlı eti ve ürünleri ihracatında Ağustos ayında yüzde 37,1, yumurta ve ürünleri ihracatında yüzde 22,7 artış görüldü”

-“Ocak-Ağustos döneminde, tavuk eti ve ürünleri ihracatında yüzde 45,4, yumurta ve ürünleri ihracatında yüzde 49,2 artış oldu”

-“Üreticimiz elde ettiği karla amortisman giderlerini bile karşılayamıyor”

-“Sektöre arazi ve enerji yatırımı hariç 3 milyon liralık yatırım yapıp da yıllık 100 bin liralık gelir elde edilirse kim bu sektörde kalır?”

-“Firmalar geleceği görmeli, bu kar marjları ile kimse bu sektörde üretici olmaz”

 

Ankara – 13.10.2017 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, kanatlı sektörünün kaybedeninin üretici olduğunu bildirerek, “Aralık ayından bu yana süren ihracat artışı üretimi olumlu yönde etkilese de kar marjı üreticiyi kurtarmıyor” dedi.

Bayraktar, yaptığı açıklamada,  2017 yılının Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, yumurta üretiminin 1 milyar 561 milyon adetten 1 milyar 613 milyon adede, tavuk eti üretiminin ise 175 bin 651 tondan 193 bin 123 tona yükseldiğini belirtti. 

Şemsi Bayraktar, Ocak-Ağustos döneminde, geçen aynı dönemine göre, kanatlı eti üretiminin yüzde 10,9 artışla 1 milyon 291 bin tondan 1 milyon 431 bin tona, yumurta üretimin yüzde 7,6 artışla 11 milyar 702 milyon adetten 12 milyar 586 bin adede yükseldiğini bildirdi.

 

-İhracat üretimi tetikliyor-

İhracat artışının üretimi tetiklediğini belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Ağustos ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre, yumurta ve ürünleri ihracatı yüzde 22,7 artışla 26,7 milyon dolardan 32,8 milyon dolara, kanatlı eti ve ürünleri ihracatı yüzde 37,1 artışla 36,6 milyon dolardan 50,1 milyon dolara yükseldi. Ocak-Ağustos döneminde ise kanatlı eti ve ürünleri ihracatında yüzde 45,4, yumurta ve ürünleri ihracatında yüzde 49,2 artış oldu. Yumurta ve ürünleri ihracatı, 2017 yılının Ocak-Ağustos döneminde 160,5 milyon dolardan 239,3 milyon dolara, kanatlı eti ve ürünleri ihracatı 225,2 milyon dolardan 327,5 milyon dolara yükseldi. İhracat artsa da rakamlar ülke potansiyelini yansıtmıyor. Türkiye, kanatlıda çok daha fazla ihracat yapabilecek bir ülke. Büyük pazarların hemen yanı başında bulunuyor. Ortadoğu pazarına etkin olarak girebilse, ihracatta milyar dolarları konuşuruz. Tabii ihracat artışının kalıcı olarak devam edebilmesi için sürdürülebilir bir üretim artışı ile desteklenmesi gerekir. Kanatlı eti ve ürünleri ihracatı, 2014 yılında 651 milyon dolara, yumurta ve yumurta ürünleri ihracatı 401,9 milyon dolara kadar çıkmıştı. Başta Irak olmak üzere yakın pazarlardaki sıkıntılar, Ortadoğu ülkelerinde yaşanan ekonomik sorunlar, Suriye ve Irak’ın neden olduğu ulaşımda yaşanan aksamalar ihracatı olumsuz etkilemiş, 2015 yılında, kanatlı eti ve ürünleri ihracatı 436,8 milyon dolara, 2016 yılında ise 361,6 milyon dolara, yumurta ve yumurta ürünleri ihracatı 2015 yılında 273,5 milyon dolara inmiş. 2016’da 289,6 milyon dolara yükselse de 2014 yılı ihracat rakamları yakalanamamıştı.”

 

-Üreticinin kar marjı dipte-

Üretim ve ihracat artarken, üreticinin yeterli gelir elde edemediğini vurgulayan Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Teknolojide en üst seviyeye ulaşan kanatlı sektöründe, yapılan yatırımın karşılığı alınamıyor. Üreticimiz elde ettiği karla amortisman giderlerini bile karşılayamıyor. Sektöre arazi ve enerji yatırımı hariç 3 milyon liralık yatırım yapıp da yıllık 100 bin liralık gelir elde edilirse kim bu sektörde kalır? Normalde bir yatırımın kendini 8-10 yılda amorti etmesi gerekir. Oysa kanatlıda şu an yapılan yatırım 30 yılda kendini zor kurtarıyor. Firmalar geleceği görmeli, bu kar marjları ile kimse bu sektörde üretici olmaz.”

-Traktör sayısında Manisa liderliğini korudu…

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar:

-“Manisa, 85 bin 698 traktör sayısı,193 adet aylık, 2 bin 993 adet yıllık artışla ilk sırada yer aldı”

-“Ağustos ayında, traktör sayısında Manisa’yı, 85 bin 473 traktörle Konya, 62 bin 931 ile İzmir, 62 bin 297 ile Bursa, 61 bin 770 ile Balıkesir, 53 bin 541 ile Ankara, 51 bin 125 ile Adana, 50 bin 275 ile Samsun izledi”

-“Aylık traktör sayısı artışında Manisa 193 adetle birinci, Ankara 179 adetle ikinci, İzmir 168 adetle üçüncü, yıllık artışta Manisa 2 bin 993 adetle birinci, Konya 2 bin 951 adetle ikinci, Bursa 2 bin 431 adetle üçüncü oldu”

-“Ağustos ayında Hakkari’de traktör sayısı 1 adet düşerek 1011 adede indi”

-“Sıralamada Ağustos ayında Adıyaman, Kocaeli’yi geride bırakarak iller arasında 45’inci oldu”

 Ankara – 11.10.2017 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Manisa’nın traktör sayısında, aylık ve yıllık artışta ilk sırada bulunduğunu bildirerek, “Manisa, 85 bin 698 traktör sayısı,193 adet aylık, 2 bin 993 adet yıllık artışla ilk sırada yer aldı” dedi.

Bayraktar, Ağustos ayında Manisa 85 bin 698 adet traktörle birinciliğini korurken, bu ili, 85 bin 473 traktörle Konya’nın, 62 bin 931 ile İzmir’in, 62 bin 297 ile Bursa’nın, 61 bin 770 ile Balıkesir’in, 53 bin 541 ile Ankara’nın, 51 bin 125 ile Adana’nın, 50 bin 275 ile Samsun’un izlediği bilgisini verdi.

Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, Ağustos 2017 itibarıyla Denizli’de 49 bin 298, Antalya’da 46 bin 268, Aydın’da 44 bin 953, Afyonkarahisar’da 41 bin 481, Tokat’ta 40 bin 658, Çorum’da 39 bin 247, Sakarya’da 37 bin 925, Şanlıurfa’da 36 bin 642, Mersin’de 33 bin 772, Kütahya’da 33 bin 20, Çanakkale’de 32 bin 812, Gaziantep’te 32 bin 778, Yozgat’ta 32 bin 197, Sivas’ta 31 bin 459, Edirne’de 31 bin 289, Muğla’da 31 bin 165, Tekirdağ’da 29 bin 852, Kastamonu’da 29 bin 81, Kayseri’de 28 bin 587, Diyarbakır’da 23 bin 649, Malatya’da 23 bin 299, İstanbul’da 23 bin 53, Eskişehir’de 22 bin 593, Hatay’da 22 bin 11, Isparta’da 21 bin 697, Burdur’da 21 bin 491, Nevşehir’de 20 bin 969, Bolu’da 20 bin 895, Kahramanmaraş’ta 20 bin 544, Kırklareli’nde 20 bin 282, Amasya’da 20 bin 247 traktör bulunduğunu bildirdi.

 

-Traktör sayısı Rize’de 76 adede kadar düşüyor-

 Traktör sayısının Kars’ta 19 bin 427, Erzurum’da 19 bin 145, Aksaray’da 18 bin 735, Uşak’ta 18 bin 502, Niğde’de 16 bin 887, Adıyaman’da 16 bin 642, Kocaeli’nde 16 bin 636, Osmaniye’de 16 bin 313, Çankırı’da 13 bin 496, Muş’ta 12 bin 162, Kırşehir’de 11 bin 662, Düzce’de 11 bin 395, Karaman’da 11 bin 340, Mardin’de 10 bin 817, Bilecik’te 10 bin 566, Ardahan’da 10 bin 441, Elazığ’da 10 bin 63 olduğunu belirten Bayraktar, şunları kaydetti:

“Zonguldak’ta 9 bin 493, Van’da 9 bin 105, Kırıkkale’de 9 bin 98, Sinop’ta 8 bin 790, Ağrı’da 8 bin 520, Erzincan’da 7 bin 88, Kilis’te 5 bin 945, Batman’da 5 bin 719, Karabük’te 5 bin 614, Bartın’da 5 bin 368, Iğdır’da 4 bin 566, Bitlis’te 3 bin 814, Gümüşhane’de 3 bin 607, Giresun’da 3 bin 189, Bayburt’ta 3 bin 49, Siirt’te 2 bin 919, Yalova’da 2 bin 883, Şırnak’ta 2 bin 812, Ordu’da 2 bin 450, Tunceli’de 1613, Artvin’de 1387, Bingöl’de 1170, Hakkari’de 1011 traktör var. Traktör sayısı Trabzon’da 284’e, Rize’de 76 adede kadar düşüyor.

Ağustos ayında Hakkari’de traktör sayısı 1 adet düşerek 1011 adede indi. Sıralamada Ağustos ayında Adıyaman, Kocaeli’yi geride bırakarak iller arasında 45’inci oldu.”

 

-Aylık artışta da yıllık artışta da Manisa birinci-

 Tarımda kullanılan en önemli iş makinası olan traktör sayısının 2017 Ağustos ayı itibarıyla 4 bin 390 artışla 1 milyon 810 bin 123’e ulaştığını bildiren Bayraktar, “aylık artışta da yıllık artışta da Manisa birinci oldu. Aylık traktör sayısı artışında Manisa 193 adetle birinci, Ankara 179 adetle ikinci, İzmir 168 adetle üçüncü, yıllık artışta Manisa 2 bin 993 adetle birinci, Konya 2 bin 951 adetle ikinci, Bursa 2 bin 431 adetle üçüncü oldu” dedi.

            İller itibarıyla traktör sayısı şöyle:

 

		2016	2017	2017
		Ağustos	Temmuz	Ağustos	Yıllık	Aylık
		Traktör	Traktör	Traktör	Değişim	Değişim
	İller	Sayısı	Sayısı	Sayısı	Adet	Adet
1	Manisa	82.705	85.505	85.698	2.993	193
2	Konya	82.522	85.322	85.473	2.951	151
3	İzmir	60.640	62.763	62.931	2.291	168
4	Bursa	59.866	62.199	62.297	2.431	98
5	Balıkesir	60.079	61.673	61.770	1.691	97
6	Ankara	51.421	53.362	53.541	2.120	179
7	Adana	49.651	51.038	51.125	1.474	87
8	Samsun	49.031	50.202	50.275	1.244	73
9	Denizli	47.306	49.187	49.298	1.992	111
10	Antalya	44.583	46.155	46.268	1.685	113
11	Aydın	42.709	44.833	44.953	2.244	120
12	Afyonkarahisar	40.174	41.361	41.481	1.307	120
13	Tokat	39.398	40.580	40.658	1.260	78
14	Çorum	37.964	39.180	39.247	1.283	67
15	Sakarya	35.984	37.799	37.925	1.941	126
16	Şanlıurfa	35.163	36.535	36.642	1.479	107
17	Mersin	32.808	33.716	33.772	964	56
18	Kütahya	32.101	32.981	33.020	919	39
19	Çanakkale	31.635	32.717	32.812	1.177	95
20	Gaziantep	30.538	32.650	32.778	2.240	128
21	Yozgat	30.924	32.123	32.197	1.273	74
22	Sivas	30.080	31.390	31.459	1.379	69
23	Edirne	30.509	31.226	31.289	780	63
24	Muğla	29.677	31.078	31.165	1.488	87
25	Tekirdağ	29.035	29.762	29.852	817	90
26	Kastamonu	27.924	29.010	29.081	1.157	71
27	Kayseri	27.330	28.526	28.587	1.257	61
28	Diyarbakır	22.334	23.568	23.649	1.315	81
29	Malatya	22.119	23.250	23.299	1.180	49
30	İstanbul	22.496	22.987	23.053	557	66
31	Eskişehir	21.765	22.533	22.593	828	60
32	Hatay	21.139	21.964	22.011	872	47
33	Isparta	20.881	21.657	21.697	816	40
34	Burdur	20.727	21.443	21.491	764	48
35	Nevşehir	20.436	20.949	20.969	533	20
36	Bolu	20.202	20.857	20.895	693	38
37	Kahramanmaraş	19.521	20.483	20.544	1.023	61
38	Kırklareli	19.762	20.244	20.282	520	38
39	Amasya	19.249	20.193	20.247	998	54
40	Kars	18.464	19.414	19.427	963	13
41	Erzurum	17.978	19.085	19.145	1.167	60
42	Aksaray	17.968	18.667	18.735	767	68
43	Uşak	17.835	18.452	18.502	667	50
44	Niğde	16.472	16.851	16.887	415	36
45	Adıyaman	15.359	16.552	16.642	1.283	90
46	Kocaeli	15.778	16.581	16.636	858	55
47	Osmaniye	15.881	16.283	16.313	432	30
48	Çankırı	12.927	13.460	13.496	569	36
49	Muş	11.286	12.093	12.162	876	69
50	Kırşehir	11.000	11.613	11.662	662	49
51	Düzce	10.811	11.338	11.395	584	57
52	Karaman	10.864	11.311	11.340	476	29
53	Mardin	10.215	10.770	10.817	602	47
54	Bilecik	10.277	10.546	10.566	289	20
55	Ardahan	9.862	10.428	10.441	579	13
56	Elazığ	9.484	10.017	10.063	579	46
57	Zonguldak	9.301	9.481	9.493	192	12
58	Van	8.736	9.088	9.105	369	17
59	Kırıkkale	8.772	9.064	9.098	326	34
60	Sinop	8.490	8.770	8.790	300	20
61	Ağrı	8.101	8.489	8.520	419	31
62	Erzincan	6.734	7.064	7.088	354	24
63	Kilis	5.584	5.937	5.945	361	8
64	Batman	5.426	5.706	5.719	293	13
65	Karabük	5.415	5.599	5.614	199	15
66	Bartın	5.198	5.359	5.368	170	9
67	Iğdır	4.255	4.559	4.566	311	7
68	Bitlis	3.527	3.795	3.814	287	19
69	Gümüşhane	3.487	3.603	3.607	120	4
70	Giresun	3.033	3.177	3.189	156	12
71	Bayburt	2.918	3.045	3.049	131	4
72	Siirt	2.652	2.904	2.919	267	15
73	Yalova	2.660	2.875	2.883	223	8
74	Şırnak	2.549	2.790	2.812	263	22
75	Ordu	2.301	2.448	2.450	149	2
76	Tunceli	1.507	1.601	1.613	106	12
77	Artvin	1.272	1.385	1.387	115	2
78	Bingöl	1.110	1.167	1.170	60	3
79	Hakkari	946	1.012	1.011	65	-1
80	Trabzon	222	279	284	62	5
81	Rize	60	74	76	16	2
	Türkiye	1.739.105	1 805 733	1.810.123	71.018	4.390

-Bayraktar’ın basın toplantısı…

-TZOB Genel Başkanı Bayraktar: “Üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 303,54 ile kuru kayısıda görüldü”

-“Fiyat farkı, domateste yüzde 290,94’ü, sivri biberde yüzde 277,30’u, sütte yüzde 263,16’yı, elmada yüzde 251,40’ı buldu”

-“Etteki sorunun temelinde süt fiyatlarındaki istikrarsızlık yatıyor”

-“Üreticinin eline geçen çiğ süt litre fiyatı, 1 lira 14 kuruşken, perakende süt fiyatı 4 lira 14 kuruşa çıktı”

-“Çiğ süt ile perakende süt fiyatları arasındaki makas, 4 katına yaklaştı”

-“Bugün süt fiyatlarının bulunduğu seviye, üreticimizi kurtaracak bir seviye değildir. Şu an ortalama süt fiyatlarında olması gereken rakam 1 lira 55-1 lira 60 kuruştur”

-“ Benim üreticim, 1 kilogram süt satarak 1 kilogram yem alamıyor. Buna ne kadar devam edebiliriz?”

-“Süt hayvancılığını ayakta tutamazsak ette ithalatçı olmanız kaçınılmazdır. Çünkü materyal oradan geliyor”

-“Hayvancılık desteklerinin artarak devam etmesi çok önemlidir”

-“Dünyada hiçbir ülke ithalat yaparak et ihtiyacını karşılayamaz. Biz de karşılayamayız”

-“Esas olan üretimi artırmaktır. Üretici maliyetlerimiz yüksek. Özellikle yem başta olmak üzere girdilerimiz pahalı”

-“Üreticide çiğ süt fiyatı yerinde sayarken, markette süt fiyatına 13 kuruş zam gelmesi kabul edilemez. Yine Eylül ayında kuzu eti fiyatı, yüzde 3,75 azalmayla 34 lira 93 kuruştan 33 lira 62 kuruşa inerken, markette yüzde 2,98 artışla 52 lira 10 kuruştan 53 lira 65 kuruşa çıkmasının bir açıklaması olamaz”

-“Tarımda bir üretim patlaması yapmamız, açık verdiğimiz ürünlerde daha fazla üretmenin yollarını bulmamız gerekiyor”

 

Ankara – 04.10.2017 – Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, üretici market arasındaki fiyat farkının en fazla yüzde 303,54 ile kuru kayısıda görüldüğünü bildirerek, “kuru kayısıdan sonra fiyat farkının domateste yüzde 290,94’ü, sivri biberde yüzde 277,30’u, sütte yüzde 263,16’yı, elmada yüzde 251,40’ı buldu” dedi.

Bayraktar, Birlik Merkezi’nde düzenlediği basın toplantısında, Eylül ayı üretici ve market fiyatlarını, üretici-market fiyatları arasındaki fiyat farkını, tarımda yaşanan gelişmeleri değerlendirdi.

Toplantıda, gıda tüketim eğilimi, kırsal nüfus, et üretimi ve tüketimi konusundaki görüşlerini de paylaşan Bayraktar, gıdanın önemli olduğunu, enerji ile birlikte en stratejik sektör konumunda bulunduğunu belirtti.

Şemsi Bayraktar, şunları söyledi:

“Ciddi ciddi geleceği düşünmek zorundayız. Yaşanan iklim değişikliği, hızlı nüfus artışı ve beslenme alışkanlıklarının değişmesi bizi buna mecbur bırakıyor. Şu artık görünür bir gerçektir. Gıdaya erişim gittikçe zorlaşacak. Dünya nüfusu önümüzdeki 33 yılda 2 milyar daha artarak 2050’de 9,6 milyara çıkacak. Bu nüfusu beslemek için gıda üretiminin yüzde 60-70 artması gerekiyor. Dile kolay, uzmanlara göre son 8 bin yılda tüketilen kadar gıda önümüzdeki 40 yılda tüketilecek. Müthiş bir gıda talebi baskısıyla karşı karşıyayız. Fakat, tarımsal üretimi aynı hızla artıramıyoruz.

Dünyamızda son 40 yılda tarıma elverişli arazilerin yüzde 30’u verimsizleşti. Küresel düzeyde her yıl İtalya kadar tarım alanı kaybediyoruz. Dünyada ciddi hasar görmüş tarım arazilerinin oranı dörtte bire ulaşıyor. İşin acı tarafı, dünyada hem kıtlığı hem bolluğu bir arada yaşamamız ve her yıl 1,3 milyar ton gıdayı çöpe atmamızdır. Türkiye nüfusunun 10 katı kadar insanın açlık çektiği dünyamızda, 9 katı insan da obeziteden muzdarip durumdadır. Bu insanlığın en büyük sorunudur.

Bu ortamda, Türkiye’nin tarımsal potansiyeli dikkat çekiyor. Ülkemizde, tarımımızın yapısal sorunları çözülür ve çiftçimizin önü açılırsa, sadece ülkemizi doyurmaya devam etmekle kalmayız, rahatlıkla içinde bulunduğumuz bölgenin gıda açığını da kapatırız. Parçalanmış arazi yapısı, sulama altyapısının bitirilememiş, ekonomik örgütlenmenin tam anlamıyla sağlanamamış olması belli başlı yapısal sorunlarımız. Bunlar çözüm bekliyor.”

 

-“Kırsalda nüfus tutamıyoruz, kırsal boşalıyor”-

 

Bir diğer önemli sorunun kırsaldaki nüfus kaybı olduğunu vurgulayan Bayraktar, “ülkemiz, son 10 yılda, 218 ülke içinde, toplam kırsal nüfus kaybında 1,5 milyonla dünyada 9’ncu, kırsal nüfus oranı azalmasında ise 27’nci sırada bulunuyor. Bu önemli bir sorun. Kırsalda nüfus tutamıyoruz. Kırsal boşalıyor. Sadece tarımın geleceği açısından değil, ülke nüfus dengesi açısından da bu çözülmesi gereken bir sorundur. Tarımdan kopacak nüfusun kırsalda tutulması, kırsalın kaderine terk edilmemesi gerekir. Tüm nüfusun üç-beş büyük şehre, batı ve güney illerimize toplanması son derece yanlıştır. Bugün Ankara ve Kars arasındaki kırsal nüfusta büyük bir azalma vardır. Bunun tersine çevrilmesi, bu bölgede büyük merkezler oluşturulması gerekir” dedi.

 

-“Bazı alanlarda üretimi artırmak zorundayız”-

 

Hem dünyada yaşanan gıda açığını kapatmak hem ülke içinde yetersiz kalınan bazı alanlarda üretimi artırmak zorunda olduklarına dikkati çeken Bayraktar, şunları söyledi:

“Et, yağlı tohumlar, mısır, çeltik, pamuk gibi bazı ürünlerde üretimimiz ihtiyacın altında kalıyor. Tarımda bir üretim patlaması yapmamız, açık verdiğimiz ürünlerde daha fazla üretmenin yollarını bulmamız gerekiyor.

Sadece ülkemizde değil, dünyada da tüketim eğilimleri değişiyor. Ülkemizde de tüketimimiz esasen tahıla, sebzeye, meyveye dayanıyor. Ekmek, sebze ve meyveyle doyuyoruz… Türkiye’de yıllık kişi başına Avrupa ülkelerinin 3 katına yakın 140 kilogram ekmek tüketiyoruz. Çoğu Avrupa ülkesinde bu rakam, 50 kilogram civarında kalıyor. Kişi başına yılda 118,6 kilogram domates, 52,3 kilogram patates, 43,3 kilogram karpuz tüketiyoruz. Sebze tüketimimiz Avrupa’nın iki katı. Meyve tüketiminde de Avrupa’nın önündeyiz.

 

-“Et tüketimi yetersiz”-

 

Fakat, 36,2 kilogram olan kişi başına yıllık toplam et tüketimimiz yetersiz. Et tüketimi Bangladeş, Hindistan gibi ülkelerde yıllık kişi başına 4 kilogramlara kadar düşerken, Avustralya, Kuveyt, ABD gibi ülkelerde 110-120 kilogramı buluyor. İngiltere, Fransa, Almanya, İtalya gibi Avrupa ülkelerinde 80-90 kilogramlar civarında seyrediyor.

Su ürünleri tüketimi dünyada kişi başına yıllık 16-17, Avrupa Birliği’nde 23, Güney Kore’de 60, Japonya’da 70, İzlanda’da 90, Maldivler’de 139 kilograma ulaşıyor. Dört denize kıyısı olan iki yarımadadan oluşan ülkemizde bu rakam kişi başına yıllık 7,7 kilogramda kalıyor.

 

-“Hayvancılık destekleri artarak devam etmeli”-

 

Halkımızın yeterli hayvansal proteine ulaşması için et tüketiminin artması çok önemli. 2010-2016 döneminde kırmızı et üretimimiz 781 bin tondan 1 milyon 173 bin tona, kanatlı eti üretimiz 1 milyon 476 bin tondan 1 milyon 926 bin tona yükseldi.

Çiftçimiz, her türlü olumsuzluğa rağmen et üretimini artırıyor. Hayvancılık desteklerinin artarak devam etmesi çok önemlidir. Türkiye gibi hayvancılık memleketi olan bir ülkenin ithalata mecbur kalması kabul edilebilir bir şey değildir. 2010 yılından bu yana kasaplık, besilik ve damızlık canlı hayvana ve et ithalatına 5 milyar dolara yakın bir döviz harcanmasını ve bunun devam ediyor olmasını doğru bulmuyoruz. En kısa zamanda ithalata son verecek politikaların oluşturulması ve uygulanması gerekmektedir.”

 

-“Etteki sorunun temelinde süt fiyatlarındaki istikrarsızlık yatıyor”-

 

Etteki sorunun temelinde süt fiyatlarındaki istikrarsızlık yattığını belirten Bayraktar, şöyle devam etti:

“Yaptığımız çalışmaya göre, 2014 yılının Temmuz ve Ağustos aylarında üreticinin eline geçen ortalama çiğ süt fiyatları, perakende süt fiyatlarının yüzde 37,6’sını oluşturuyordu. Üreticinin eline geçen çiğ süt litre fiyatı 1 lira 15 kuruşken, perakende süt fiyatı 3 lira 6 kuruştu. Aradan geçen bu kadar zamanda üreticinin eline geçen çiğ süt litre fiyatı, 1 lira 14 kuruşa inerken, perakende süt fiyatı 4 lira 14 kuruşa çıktı. 3 yılı aşan bir sürede, üreticinin eline geçen çiğ süt fiyatı yüzde 0,87 azalırken, perakende fiyatlarda yüzde 35,29’luk bir artış yaşandı. Üreticinin eline geçen ortalama çiğ süt fiyatlarının, perakende süt fiyatlarına oranı yüzde 37,6’dan yüzde 27,5’e indi. Çiğ süt ile perakende süt fiyatları arasındaki makas 4 katına yaklaşmıştır. 2014 yılı Temmuz ve Ağustos aylarındaki oran bugün olsa çiğ süt fiyatları, 1 lira 14 kuruş değil, 1 lira 56 kuruş olacaktı. Üreticinin litre başına zararı 42 kuruştur. Bu böyle gitmez. Bundan ne üretici ne de tüketici kazançlı çıkmıştır.”

 

-“Söylenenin aksine çiftçimiz, enflasyon hemen her zaman mağduru”-

 

Söylenenin aksine çiftçinin enflasyonun hemen her zaman mağduru olduğunu, süt fiyatlarının da bunu gösterdiğini ifade eden Bayraktar, şunları kaydetti:

“Dün tüketici ve yurt içi üretici fiyat endeksleri açıklandı. Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi ise 16 Ekim’de duyurulacak. En son açıklanan Eylül ayı tüketici fiyat endeksinde, sadece gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 0,23’lük bir düşüş oldu. Gıdada yıllık artış ise yüzde 12,5. Tüketici fiyat endeksindeki yüzde 11,2’lik artışın 2,72 puanı gıda ve alkolsüz içeceklerden kaynaklanıyor ama gıda dışında yüzde 8,48’lik fiyat artışını da unutmamak gerekiyor. Şimdi gıdadaki yüzde 12,5’lik artış göz önüne çıkarılıyor ama ulaştırmadaki yüzde 16,1’lik artış görülmüyor. Dün yurt içi üretici fiyat endeksi de açıklandı. Buradaki yıllık fiyat artışı yüzde 16,28. Ara mallarında artış yüzde 22,96’ya ulaşıyor. Kimsenin bunlara baktığı yok. Enflasyonla tüm sektörlerde mücadele yapılırsa başarıya ulaşılır. Sadece gıda üzerine gidilerek enflasyonla mücadelede başarı sağlanamaz.”

 

-Eylül ayı fiyat gelişmeleri-

 

Bayraktar, Eylül ayında, markette 33 ürünün 16’sında fiyat artışı, 13’ünde fiyat azalışı, üreticilerde ise 29 ürünün 14’ünde fiyat artışı, 9’unda ise fiyat azalışı meydana geldiğini, markette 4 üründe, üreticide 6 üründe fiyatların değişmediğini belirtti.

Yaptıkları tespitlere göre, Eylül ayında fiyatı en fazla artan ürünün, marketlerde sivri biber, üreticilerde ise elma, fiyatı en fazla düşen ürünün, marketlerde limon ve üreticilerde yeşil soğan olduğunu vurgulayan Bayraktar, şöyle konuştu:

“Eylül ayında market fiyatlarında yumurta, maydanoz, elma, mısırözü yağı fiyatında değişim görülmezken, fiyat düşüşü yüzde 16,14 ile en fazla limonda meydana gelmiştir. Limondaki fiyat düşüşünü, yüzde 12,47 ile yeşil soğan, yüzde 11,14 ile kuru fasulye, yüzde 10,19 ile tavuk eti, yüzde 7,92 ile marul, yüzde 7,68 ile iç fındık, yüzde 7,18 ile kuru soğan, yüzde 5,30 ile kırmızı mercimek, yüzde 3,59 ile dana eti, yüzde 3,26 ile havuç, yüzde 2,43 ile kuru üzüm, yüzde 0,66 ile patlıcan, yüzde 0,62 ile zeytinyağı izledi.

Markette en fazla fiyat artışı ise yüzde 47,61 ile sivri biberde görüldü. Sivri biberdeki fiyat artışını, yüzde 14,71 ile salatalık, yüzde 11,60 ile kuru incir, yüzde 11 ile kabak, yüzde 8,58 ile domates, yüzde 7,97 ile kuru kayısı, yüzde 4,83 ile Antep fıstığı, yüzde 4,42 ile toz şeker, yüzde 4,12 ile nohut, yüzde 4,10 ile ayçiçeği yağı, yüzde 3,16 ile süt, yüzde 2,98 ile kuzu eti, yüzde 2,23 ile patates, yüzde 1,24 ile pirinç, yüzde 1 ile yeşil fasulye, yüzde 0,49 ile yeşil mercimek takip etti.”

Eylül ayında üretici fiyatlarında, yumurta, havuç, maydanoz, Antep fıstığı, süt ve zeytinyağı fiyatında değişim olmazken, yeşil soğan yüzde 28,85 azalmayla fiyatı en fazla düşen ürün olduğunu belirten Bayraktar, şu bilgileri verdi:

“Yeşil soğandaki fiyat düşüşünü yüzde 26,50 ile limon, yüzde 26,09 ile kuru soğan, yüzde 23,53 ile kuru fasulye, yüzde 6,51 ile kırmızı mercimek, yüzde 5,69 ile marul, yüzde 5,53 ile domates, yüzde 3,75 ile kuzu eti, yüzde 1,72 ile dana eti izledi.

Üreticide en fazla fiyat artışı yüzde 59,70 ile elmada görüldü. Elmadaki fiyat artışını yüzde 33,33 ile pirinç, kuru kayısı ve kuru incir, yüzde 24,05 ile kabak, yüzde 21,92 ile sivri biber, yüzde 15,18 ile nohut, yüzde 14,95 ile salatalık, yüzde 12,71 ile iç fındık, yüzde 6,67 ile kuru üzüm, yüzde 5,69 ile yeşil fasulye, yüzde 2,86 ile patates, yüzde 2,56 ile patlıcan, yüzde 1,25 ile yeşil mercimek takip etti.

Eylül ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla kuru kayısıda yüzde 303,54’ü bulurken, kuru kayısıdan sonra domateste yüzde 290,94, sivri biberde yüzde 277,30, sütte yüzde 263,16, elmada yüzde 251,40 oldu. Kuru kayısı 4 kat, domates 3,9 kat, sivri biber 3,8 kat, süt 3,6 kat, elma 3,5 kat fazlaya tüketiciye ulaştı. Bugün üreticide 8 lira olan kuru kayısı markette 32 lira 28 kuruşa, 66 kuruş olan domates 2 lira 56 kuruşa, 1 lira 16 kuruş olan sivri biber 4 lira 38 kuruşa, 1 lira 14 kuruş olan süt 4 lira 14 kuruşa, 1 lira 7 kuruş olan elma 3 lira 76 kuruşa satılıyor.”

Rakamlardan da görüldüğü gibi üretici ile market fiyatları arasındaki tutarsızlığın sürdüğüne dikkati çeken Bayraktar, süt ve kuzu etinde yaşanan gelişmeler konusunda da “bazı ürünlerde üretici fiyatı artmazken veya azalırken market fiyatları artmaya devam ediyor. Üreticide çiğ süt fiyatı yerinde sayarken, markette süt fiyatına 13 kuruş zam gelmesi kabul edilemez. Yine Eylül ayında kuzu eti fiyatı, yüzde 3,75 azalmayla 34 lira 93 kuruştan 33 lira 62 kuruşa inerken, markette yüzde 2,98 artışla 52 lira 10 kuruştan 53 lira 65 kuruşa çıkmasının bir açıklaması olamaz. Sonuçta sütte üretici market fiyat farkı, Eylül ayında 11,11 puanlık artışla yüzde 252,05’den yüzde 263,16’ya, kuzu etinde 10,44 puanlık artışla yüzde 49,14’den yüzde 59,58’e çıkmış ve fiyat farkı yüzde 60’a dayanmıştır” dedi.

 

-Fiyat değişimlerinin nedenleri-

 

Üretici fiyatlarında en fazla fiyat artışının elmada görüldüğüne dikkati çeken Bayraktar, fiyat değişimlerinin nedenleri konusunda ise şunları söyledi:

“Elmanın yanı sıra pirinç, kuru kayısı, kuru incir, sivri biber, nohut ve salatalıkta fiyat artışları yaşandı. Elmada geçen yıl fiyatlar oldukça düşük seyretmişti. Eylül ayı itibarıyla yeni ürün piyasa girdi. Fiyatlardaki artışın yüksek görülmesinde artan üretim maliyetlerinin fiyata yansımasının yanı sıra geçen üretim sezonuna ait fiyatla yeni ürünün kıyaslanmasından kaynaklanmaktadır.

Benzer durum, yeni sezon fiyatlarının olduğu pirinç, kuru kayısı için de geçerlidir. Kuru incirde ise kalitedeki artışın yanı sıra piyasaya arz edilen ürün miktarındaki azalma fiyata yansıdı. Nohutta görülen artışta piyasaya ürün arzındaki yavaşlama etkili oldu. Arzın tarla ve yayladaki seralardan karşılandığı sivri biber ve salatalık gibi ürünlerde fiyat artışları görüldü.

Eylül ayında, yeşil soğan, limon, kuru fasulye, kuru soğanda fiyat düşüşleri yaşandı. Yeşil soğanda hasat edilen ürün miktarındaki artış fiyat düşüşünde etkili oldu. Limon ve kuru fasulyede yeni ürünün piyasaya girmesiyle birlikte fiyatlarda düşüş yaşandı. Kuru soğanda ise hasat edilen ürün miktarındaki artış ile komşu ülkelerde yaşanan gelişmeler fiyat düşüşünde etkili oldu.”

 

-Sorular-

 

Bayraktar, toplantıda basın mensuplarının sorularını da yanıtladı. Et ithalatıyla ilgili bir soru üzerine Bayraktar, şunları söyledi:

“Şuan bir ithalat var. Bu ithalat et fiyatlarını baskılıyor. Koyun etinde üretim açığımız görünüyor. Bu da fiyatlara yansımış durumda. Zaten Kurban Bayramından sonra bir süre arz talep dengesindeki bozulma nedeniyle fiyatlar düşer. Asıl mesele, dünyada hiçbir ülke ithalat yaparak et ihtiyacını karşılayamaz. Biz de karşılayamayız. Esas olan üretimi artırmaktır. Üretici maliyetlerimiz yüksek. Özellikle yem başta olmak üzere girdilerimiz pahalı. Bunları iyileştirmemiz, hastalıklarla mücadelede mesafe almamız lazım. Tesislerimizin şartlarını da düzeltmeliyiz. Verimlilik rakamlarını yukarıya çekmeliyiz. Bunları yaparsak, et açığını kapatabilir, ülkemizi doyurabiliriz. Biz sadece 81 milyonu değil 5 milyon sığınmacı ve yabancıyı da doyuruyoruz. Değişik ülkelerden ülkemize sığınmacılar gelmeye devam ediyor. Bunları da besliyoruz. 17 milyar dolarlık ihracata da katkı yapıyoruz. Bunlar kolay şeyler değil. Zor şartlarda üretim yapan üreticilerimiz, bu ülkenin gıda güvencesini sağlıyor. Bunun için bizim muhakkak surette üretimimizi artırmamız gerekiyor. Bunun içinde besi hayvancılığına gerekli desteği vermemiz lazım.

Süt hayvancılığımız gelişmemişse veya süt hayvancılığımızda gelişme durmuşsa sizin ette ithalatçı olmanız kaçınılmazdır. Çünkü materyal oradan gelir. Bugün süt fiyatlarının bulunduğu seviye, üreticimizi kurtaracak bir seviye değildir. Şu an ortalama süt fiyatları 1 lira 14 kuruştur. Olması gereken rakam 1 lira 55-1 lira 60 kuruştur.  Benim üreticim 1 kilogram süt satarak 1 kilogram yem alamıyor. Buna ne kadar devam edebiliriz? O zaman süt hayvancılığını muhakkak surette ayakta tutmamız lazım. Süt hayvancılığında fiyat istikrarı son derece önemli. Çiğ süt fiyatı 3 sene evvel 1 kuruş daha yüksekti. O zaman sanayicimizin de bu noktada biraz daha dikkatli olması lazım. Üreticimizi kollaması koruması lazım.”

 

-Makası kapatmak için yapılan çalışmalar-

 

Bayraktar, bir soru üzerine, meyve ve sebze fiyatlarında üretici market fiyatları arasındaki makası kapatmak üzere yapılan çalışmayı ve Resmi Gazete’de yayınlanan kararı desteklediklerini ama bunun tek başına yeterli olmadığını söyledi. Şemsi Bayraktar, “tabii bu tedbirler alınmalı. Buna bir itirazımız yok. Soğuk hava depo kapasitesi muhakkak surette artırılmalı. Tarladan tüketiciye ulaşıncaya kadar büyük bir israfımız var. Bunun önüne geçilmeli. Nakliyede bazı problemler var. Burada asıl mesele şu: Biz bu ülkede üretici birliklerini ekonomik kuruluşlar olarak bu alana sokamazsak üreticiyle tüketici arasındaki makası kapatma şansımız yoktur. Bize alana girecek, üreticinin hasat zamanında malını alacak soğuk hava depolarına atacak tüketiciyle buluşturacak örgüt lazım” dedi.

Bir soru üzerine Et ve Süt Kurumu’nun belirli yerlerde et satışı yaptığını bildiren Bayraktar, “üretici maliyetlerini dikkate almadan düşük fiyatlarla piyasaya değişik yerlerde ithal etler arz edilirse üretime büyük darbe vurur. Maliyetlerimizi aşağıya çektiğimizde üretimin hem arttığını göreceğiz hem de fiyatın düştüğünü göreceğiz. Burada üretici maliyetlerini aşağı çekmek lazım. Bunu zaten hükümet yetkilileri de söylüyor zaten” diye konuştu.

 

-Genç çiftçi desteği ve kadın çiftçilere pozitif ayrımcılık-

 

Bayraktar, genç çiftçilere 30 bin liralık destekle ilgili bir soru üzerine, şunları söyledi:

“Proje doğru proje. Birçok gencin de yararlanmasını da sağladık ama şuana kadar ben amacına ulaştığını düşünmüyorum. Fiyat istikrarını sağlamak üretimin devamlı ve kalıcı olması noktasında fevkalade önemli. Gerçekten de kırsalda gençlerimiz göç ediyorlar, kadınlara ve yaşlılara kaldı. Kadınların bu süreçte eğitimine önem veriyoruz. Türkiye Ziraat Odaları Birliği olarak. Çünkü tarımda üretimi kadınlarımızla götüreceğimiz belli oldu. Eğer kadınları eğitemezsek, belirli bilince ulaştıramazsak bizim hedeflere ulaşmamız mümkün değil. Tarımda çalışanların yüzde 46,5’i kadın. Tarımda çalışan kadın sayısı 2 milyon 700 bine yakın. Kadınlara pozitif ayrımcılık da yapılmalı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanımız Jülide Sarıeroğlu’na da söyledim. Kadınlar, aile işletmelerinde ücretsiz işçi konumunda, sosyal güvenlikten uzak, kayıtsız çalışıyorlar. Bunların sosyal güvenlik primlerinin yüzde 50’si devlet tarafından ödenmeli ki hem sosyal güvenceye kavuşsunlar hem de kayıt altına alalım. Her yıl için kadınlara 120 gün yıpranma payı da talep ettik.”

Bayraktar, Hakkari’nin Yüksekova ilçesinde meydana gelen patlamada şehit düşen 4 asker ile yaralanan 4 asker konusunda üzüntülerini bildirerek, “şehitlerimize Allah’tan rahmet, yaralılarımıza acil şifalar, yakınlarına ve tüm milletimize başsağlığı diliyorum” dedi.

 

Seçilmiş ürünlerde 3 Ekim 2017 tarihi itibarıyla ortalama üretici, hal, pazar ve market fiyatları ve fiyat farkları:

 

Ürünler	Üretici	Hal	Pazar	Market	Hal/ Üretici	Pazar/ Üretici	Market/ Üretici
	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyatı (TL/Kg)	Fiyat Farkı (Yüzde)	Fiyat Farkı (Yüzde)	Fiyat Farkı (Yüzde)
Kuru kayısı	8,00	–	25,00	32,28	–	212,50	303,54
Domates	0,66	1,09	1,78	2,56	66,41	170,99	290,94
Sivri Biber	1,16	1,66	2,72	4,38	43,10	134,20	277,30
Süt (litre)	1,14	–	–	4,14	–	–	263,16
Elma	1,07	2,19	2,67	3,76	104,44	149,22	251,40
Limon	1,65	3,13	4,50	5,51	89,39	172,73	234,06
Maydanoz (adet)	0,34	0,44	0,90	1,10	30,60	168,66	228,36
Salatalık	0,71	0,98	1,50	2,31	39,01	112,77	228,01
Kuru soğan	0,43	0,73	1,25	1,37	72,55	194,12	221,76
Kırmızı mercimek	2,01	3,2	6,67	6,13	59,20	231,67	205,11
Kuru üzüm	4,00	–	12,00	11,97	–	200,00	199,13
Yeşil soğan (kg)	1,48	2,64	3,75	4,40	78,38	153,38	197,03
Marul (adet)	0,73	1,12	1,58	2,10	52,45	116,15	186,69
Patlıcan	0,80	1,32	1,54	2,28	65,00	92,71	185,10
Patates	0,60	0,93	1,29	1,71	54,17	115,28	185,00
Kabak	0,85	1,28	1,75	2,40	51,18	106,69	183,70
Kuru fasulye	3,12	4,5	8,00	8,62	44,23	156,41	176,37
Havuç	0,82	1,10	1,79	2,13	34,97	119,84	161,15
Yeşil fasulye	2,00	3,20	4,21	5,11	60,20	110,68	155,99
Yeşil mercimek	3,25	5,5	6,67	7,94	69,23	105,13	144,21
Fındık (iç)	19,16	–	45,00	45,42	–	134,86	137,06
Kuru incir	12,00	–	26,00	28,41	–	116,67	136,76
Antep fıstığı	29,50	–	55,00	62,86	–	86,44	113,09
Zeytinyağı	13,00	–	–	27,42	–	–	110,90
Pirinç	3,20	3,8	5,17	5,84	18,75	61,46	82,55
Yumurta	0,24	–	0,50	0,40	–	104,92	65,16
Kuzu eti	33,62	–	–	53,65	–	–	59,58
Nohut	7,36	9,5	11,33	11,21	29,08	53,99	52,34
Dana eti	27,47	–	–	40,52	–	–	47,49
Mısırözü yağı	–	–	–	8,37	–	–	–
Ayçiçek yağı	–	–	–	8,11	–	–	–
Toz şeker	–	–	–	4,38	–	–	–
Tavuk eti	–	–	–	7,24	–	–	–

 

Not: Hal, pazar ve market verileri İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Mersin illerinden derlenen ortalama fiyatlardır. Üretici fiyatları ise ürünlere göre önemli üretim merkezlerinden derlenmektedir. Pirinç (Osmancık), kuru fasulye, nohut, kırmızı ve yeşil mercimek için belirtilen hal fiyatları toptan satış fiyatlarıdır.  Dana eti, kuzu eti, Antep fıstığı ve fındık fiyatı serbest piyasa fiyatıdır.

 

 

Seçilmiş ürünlerde market fiyatlarındaki aylık fiyatlar ve değişim oranları:

Market	25 Ağustos 2017	3 Ekim 2017	3 Ekim 2017/ 25 Ağustos 2017
Ürünler	Ay Sonu Market Fiyatı (TL/Kg)	Ay Sonu Market Fiyatı (TL/Kg)	Değişim (Yüzde)
Sivri Biber	2,97	4,38	47,61
Salatalık	2,02	2,31	14,71
Kuru incir	25,46	28,41	11,60
Kabak	2,16	2,40	11,00
Domates	2,36	2,56	8,58
Kuru kayısı	29,90	32,28	7,97
Antep fıstığı	59,97	62,86	4,83
Toz şeker	4,19	4,38	4,42
Nohut	10,77	11,21	4,12
Ayçiçek yağı	7,79	8,11	4,10
Süt (litre)	4,01	4,14	3,16
Kuzu eti	52,10	53,65	2,98
Patates	1,67	1,71	2,23
Pirinç	5,77	5,84	1,24
Yeşil fasulye	5,06	5,11	1,00
Yeşil mercimek	7,90	7,94	0,49
Yumurta	0,40	0,40	0,00
Maydanoz (adet)	1,10	1,10	0,00
Elma	3,76	3,76	0,00
Mısırözü yağı	8,37	8,37	0,00
Zeytinyağı	27,59	27,42	-0,62
Patlıcan	2,30	2,28	-0,66
Kuru üzüm	12,26	11,97	-2,43
Havuç	2,20	2,13	-3,26
Dana eti	42,02	40,52	-3,59
Kırmızı mercimek	6,48	6,13	-5,30
Kuru soğan	1,47	1,37	-7,18
Fındık (iç)	49,20	45,42	-7,68
Marul (adet)	2,28	2,10	-7,92
Tavuk eti	8,07	7,24	-10,19
Kuru fasulye	9,70	8,62	-11,14
Yeşil soğan (kg)	5,02	4,40	-12,47
Limon	6,57	5,51	-16,14

 

 Seçilmiş ürünlerde üretici fiyatlarındaki aylık fiyatlar ve değişim oranları:

 

Üretici	25 Ağustos 2017	3 Ekim 2017	3 Ekim 2017/ 25 Ağustos 2017
Ürünler	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg)	Ay Sonu Üretici Fiyatı (TL/Kg)	Değişim (Yüzde)
Elma	0,67	1,07	59,70
Pirinç	2,40	3,20	33,33
Kuru kayısı	6,00	8,00	33,33
Kuru incir	9,00	12,00	33,33
Kabak	0,68	0,85	24,05
Sivri Biber	0,95	1,16	21,92
Nohut	6,39	7,36	15,18
Salatalık	0,61	0,71	14,95
Fındık (iç)	17,00	19,16	12,71
Kuru üzüm	3,75	4,00	6,67
Yeşil fasulye	1,89	2,00	5,69
Patates	0,58	0,60	2,86
Patlıcan	0,78	0,80	2,56
Yeşil mercimek	3,21	3,25	1,25
Yumurta	0,24	0,24	0,00
Havuç	0,82	0,82	0,00
Maydanoz (adet)	0,34	0,34	0,00
Antep fıstığı	29,50	29,50	0,00
Süt (litre)	1,14	1,14	0,00
Zeytinyağı	13,00	13,00	0,00
Dana eti	27,95	27,47	-1,72
Kuzu eti	34,93	33,62	-3,75
Domates	0,69	0,66	-5,53
Marul (adet)	0,78	0,73	-5,69
Kırmızı mercimek	2,15	2,01	-6,51
Kuru fasulye	4,08	3,12	-23,53
Kuru soğan	0,58	0,43	-26,09
Limon	2,25	1,65	-26,50
Yeşil soğan (kg)	2,08	1,48	-28,85